М. Ф. Хакимова н. Х. Лутфуллаева

5.3. Гуруҳларда ҳамкорликда ишлашни ташкиллаштириш
 технологияси 
Технологик ишлар 
1. Гуруҳларда ҳамкорликда
ишлашни ташкиллаштириш 
тайѐргарлигини ўзи 
баҳолаши, таҳлил қилиши 
Таълим берувчи 
фаолияти 
2. Мақсад белгилаш
Қуйидаги саволларга жавоб излайди: 
Нима учун мен таълим олувчилар гуруҳларда ишлашларини 
ҳоҳлайман? Мен бунга ўзим тайѐрманми?
Мен буни қандай амалга оширишни биламанми? 
Таълим олувчиларни ўзлари бунга тайѐрмилар? 
Улар гуруҳли шакл шароитида таълим олиш қоидаларини 
биладиларми? 
Таълимий мақсадни белгилайди ва натижаларни режалаштиради. 
Мавжуд ўқув режасига мувофиқ, белгиланган мақсад ва 
кўзланаѐтган натижаларга эришишни амалга ошириш учун муҳим 
бўлган вақт бўлаги вақтга нисбатан боғланишда. Гуруҳли ишни 
ўтказиш мумкинлиги тўғрисида хулоса чиқаради. 
4. Ўқув машғулотининг
моделини танлаш 
3. 
Гуруҳли 
ишга 
ажратилган зарур бўлган 
вақт бўлаги ва ўқув 
режасидаги ўзаро нисбат 
Энг яхши модел: 1) ўқув топшириғини барча ўқув гуруҳларига 
тушунтирди, 2) кичик гуруҳларда, аввал алоҳида,сўнгра 
биргаликда ишни ташкиллаштириш, 3) гуруҳли иш тақдимоти ва 
уни жамоа й якунлаш
. 
1-ташкилий босқич 

---

61 
3-расм.
Гуруҳларда ҳамкорликда ишлашни ташкиллаштириш 
 
 
 
 
 
 
 
 
4-расм. Гуруҳларни жойлаштиришнинг энг мақбул чизмаси 
4-жадвал
. 
2-босқич. Гуруҳли ишни бажаришга киришиш 
Ф а ол и я т
таълим берувчи 
таълим 
олувчилар 
1. Билим орттиришлик вазифани (муаммоли вазиятни таклиф 
қилади) белгилайди, таълим олувчилар билан биргаликда уни 
ечиш йўли ва тартибини муҳокама қилади.
2. 
Иш якуни бўйича қандай натижалар кутулишини 
тушунтиради.
3. Гуруҳларда ҳамкорликдаги фаолиятни тақдим этиш шаклини 
маълум қилади. Ҳар бирининг ва бутун гуруҳнинг натижаларини 
баҳолаш мезонларини тушунтиради.
4. Таълим олувчиларни гуруҳларга бўлади.
5. Гуруҳлар бўйича ишни бажариш учун зарур материалларни 
Вазифани 
муҳокама 
қиладилар 
Гуруҳлар учун қуйидагиларни тайѐрлайди: ѐзма йўриқномалар: 
топшириқни гуруҳ тушуниши ва уни бажариш йўли буларга 
боғлиқ; фақат йўриқномани тушуниши ички гуруҳлар ишини 
натижасини таъминлайди. 
7. Ўқув материаллари ва 
йўриқномаларни тайѐрлаш 
Таълимий мақсадга мос келувчи бир хил/табақалашган 
топшириқларни 
танлайди. 
Уни 
таълим 
олувчиларнинг
қобилиятлари, БМК даражаси ва хусусиятларидан келиб чиқиб 
ифодалайди. Бу эса барча гуруҳ аъзоларини топшириқни 
бажаришда биргаликда иштирок этишини таъминлаш имконини 
беради. 
Аудитория шундай бўлиши керакки, бунда гуруҳлар бир-
бирларига ҳалақит бермасдан, бир неча гуруҳ ишлаши зарур.
6. Топшириқни танлаш ва уни 
ифодалаш 
5. Гурҳлар иш жойини танлаш 
Таълим 
берувчи

---

62 
тарақатади. Топшириқни бажаришда (керак бўлганда), қандай 
қўшимча 
материаллардан 
фойдаланиш 
мумкинлигини 
тушунтиради.
6. Ёзув тахтасида гуруҳли ишни бажариш бўйича йўриқномани 
ѐзади ѐки тарқатади. Таълим олувчилар билан бу йўриқномани 
муҳокама қилади, ҳаммалари уни тушунганларига ишонч ҳосил 
қилади.
Ўқув 
материаллари 
ва йўриқнома 
билан 
танишадилар