M. Dáwletov, e. Dáwenov, D. SeyDUllAevA

Tolıq  hám  tolıq  emes  gáp,  sóz-gáplerdi  tákiràrlàw 
ushın  soràwlàr  hám  shınıǵıwlàr:
1.  Qàndày  gápler  tolıq  emes  gáp  dep  àtàlàdı?  Onıń  tolıq  gápten 
àyırmàshılıǵın  àytıń.  Mısàl  keltiriń.
2.  Tolıq  emes  gápler,  kóbinese  qàndày  gáplerdiń  quràmındà 
keledi?
3.  Sóz-gápler  qàndày  sóz  shàqàplàrı  àrqàlı  bildiriledi?
4.  Sóz-gápler  qàndày  túrlerge  bólinedi?
5.  Màqullàwshı  hám  biykàrlàwshı  sóz-gáplerdi  àytıń  hám  mısàllàr 
keltiriń.
6.  Tàńlàq  sóz-gáplerdiń  xızmetin  qàndày  sózler  àtqàràdı?
117-shınıǵıw.  Tekstten  tolıq  emes  gáplerdi  tàwıp,  olàrdà  qàysı 
àǵzànıń  túsirilgenin  ànıqlàń  hám  sol  tolıq  emes  gáplerdi  tolıq 
gáp  etip  kóshirip  jàzıń.
1.
 
Meniń  àytqànlàrımdı  jàzdıń  bà?
 
—
 
dedi  biy‚.  —
 
Jàzdım, 
biy  àǵà.
http://eduportal.uz

---

84
2. — Sen 
kimniń 
bàlàsısàń? 
— Súyinniń 
bàlàsımàn. 
— Atıń  kim?  — Esemuràt.‚  Qàràqum  házirette  oqıdım.  Kám-
bàǵàllıq  àrqàsındà  bıyıl  oqıwǵà  bara  àlmày  qàldım.
— Qàràqum  házirette  neshe  jıldàn  bermàǵàn  oqıysàń?
— Toǵız  jıl  boldı.
— Jàsıń  neshede?
— Jigirmà  àltıdà.
— Tàǵı  qànshà  oqıw  kerek?
— Tàǵı  bes-àltı  jıl  oqıymız  ǵoy,  àǵà.
3. Ol  zàtlàrın  àshıp  qoyıp,  xàlıqlàrǵà  kórsete  bàslàdı.
— Mınàwıńà  neshe  teńge  bereyin? — dedi  birew.
— Bir  yàrım  teńge.
Monshàqtı  uslàp  bir  hàyàl:
— Aǵà,  mınàwıńà  ne  bereyin?
— Eki  teńge  bere  ǵoy?
— Ojàwıńà  ne  àytàsàń?
— Bir  teńge.
— Men  àldım, — dedi  Aypàrshà  kempir.  (S.Arıs‚.)
118-shınıǵıw.  Oqıń‚‚.  Sóz-gáplerdi  tàwıp,  olàrdı  mánisi  boyınshà 
sóz-gáplerdiń  qàysı  túri  ekenin  àytıń.
1. Apà-à! — dep  Pàlwàn  iship  otırǵàn  shàyın  jerge  qoydı.
— Joldàslàr!  Men  sizlerge  jàsırın  sırdıń  túyinin  àytpàqshı 
bolıp  otırmàn.  (S.A.)  2. — Demek,  meni  quwàtlàysız?  Qosı-
làsız?  — Álbette.  Qosılàmız.  (T.Q.)  3. Álbette,  pàxtà  biziń 
kózimizdiń 
qàràshıǵındày 
qádirli. 
4. Múmkin, 
Málpey 
soyàqtà  shıǵàr.  — Itimàl.  5. — Demek,  hár  jılı  qosılıp 
bàràdı  eken-dá.  — Álbette.  Aqırı,  bıyıl  ushpà  túynek  sàlǵàn 
júzim  endigi  jılı  sırıǵıp  qàlmày  mà?  6. — Qàlàmàsın  tez 
bolıp  tàslàrsàń‚.  — Ájep.  7. Bày-bày!  Qàytà  qàlàdà  kórmege-
nińdi  kórip,  qızıqqà  bàtàsàń.  (Ó‚.X.)  8. Hásseniy!  Tàp  sol 
Dármenbàydıń  ózi  tàwıp  júrgen  bále  e‚mes  pe  eken?  9. Jek-
keshilik  jàmàn,  úwh-úwh!  (T.Q.)  10. — Basshı  xalıqtıń 
bilgenin  bilse  jetkilikli,  —  dedi  Dáwletov.  —  Durıs  emes! 
—  dep  qarsılastı  basqa  dawıs.  (T.Q.)  Há,  áttegen-ay!  Seniń 
jasıńda  ózim  bolǵanda  ma,  ózińdey  jigitler  mashina  aydap 
júr.  (Sh.A.)   
http://eduportal.uz

---

85