М авж уда қам идовл н и го ра с у л а й м о н о в а эски ўзбек ёзуви

1- 
топшириқ. Қуйидаги сўзларни кирилл ёзувига ўгиринг:
\\л _Ь 
4 . 
<-1)1й^.о)-1 <Л| )л 1
2
3
4_0)_.'^)Л
2- 
топшириқ. Қуйидаги сўзлардан фойдаланиб гаплар тузинг:
<._ й)ск) 
Ай) С ^ ) < _ к 5 ^ - о Д)$1а 
<1и 
<51л1в1
3- 
топшириқ. Матнни ўқинг ва эски ўзбек ёзувига ўгиринг. Тегишли 
ўринларга ҳамза белгисини қўйиб дафтарингизга кўчиринг.
Бу масала ҳайъат томонидан муҳокама бўлиб, ҳайъат раиси 
тарафидан имзо қўйиш бирла тасдиқ бўлди. Масъул котиб ани бир неча 
нусхада оққа кўчирди. Нусхалар охирига унинг ёзилиш тарихи ҳам таъкид 
этилди.
4- 
топширик. Қуйидаги сўзларни эски ўзбек ёзувига ўгиринг, тегишли 
ўринларга замма белгисини қўйиб дафтарингизга кўч и ри т.
Рубоб, бурж, мулозим, Мурод, Султон, Бобур, хурмо, мулк, мушк, 
Умид, уфқ, Қудрат, Муборак, Муяссар, хурсанд, Бунёд, гул, булбул, 
муаллим, мударрис, мунажжим, тафаккур, таажжуб.
60
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

5-топшириқ. Ифодали ўқинг. Ҳамза белгиси мавжуд сўз бприкмаларини 
аниқланг.
^1)1^1 
^1
ж
1
<1^ (^ЗЬ15 
^  ^Ааё.1л
л ^ )
^и*^я1-Я 
А V‘ •* 
~ ^ ^ \
Ь ^ - 1 ь й 1 ^ —
Ь м Ъ й Ь ^ £ 1
й ^ Д » 3
и!1^1 ^ ^ о Ь д к ) 1
а
^1
з
^ 1—
<1^и
6-топшириқ Қуйидаги сўзларга тегишли ҳаракат ва белгиларни қўйиб 
кўчиринг:
*^-й!_5-й 
1Ча1") ^1&и 
^^Ьос. ^Ьй! ^>^Ьи(
I
Т
а
.* ^уДи ч!Л 1 _ ***\ ^^ 1 *
>
Ьи Ша1 1^уь11а \иЬ \ и\ »»\
1^)1иис. I Ьх 
Ь\хй Ьж-й ^\дс
Изох/
1
и сўзлар
сув ва л о й -о ^ ^
беҳад берилиш-
тарихчи- £_)>* 
мулоҳаза қилиш- ДЬ 
азон айтувчи- о->• 
адабли- ч^>» 
жинс. (женский род)-
таъкидланган- ■£>• 
вакил қилинган- с£ >• 
таъсирли- _>>
- ал аниқлик артикли
Маълумки, араб тилида учта сўз туркуми мавжуд:
/. Исм (ал-исму). Бу гуруҳга от, сифат, сон киради.
2. Феьл (ал-феълу). Бу гуруҳга барча замон, майл ва даража 
шакллари киради.
3. Ҳарф (ал-ҳарфу). Бу гуруҳга ёрдамчи сўзлар, юклама, кўмакчи ка 
боғловчилар киради.
Араб тили сўз туркумларидан бири, яъни «исм»лар ўз олдидан «ал» 
аниқлик артикли( <3 )ни олиши мумкин.
61
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Араб тилида ҳолат тушунчаси мавжуд бўлиб, ноаниқ холатдаги 
отларнинг охири танвин замма ( ' ) билан тугайди. Масалан, китабун (ч ^ ), 
каламун (р5). Булар мавҳум, яъни цандайдир китоб, қандайдир қалам деган 
маъноларни англатади. Агар бу хилдаги сўзлар олдига «ал» аниқлик артикли 
(с!1) орттирилса, уларнинг охиридаги танвин белгиси тушиб қолади ва сўзлар 
грамматик аниқ ҳолатга ўтади. Масалан:
маълум, таниш китоб
ап-кита:бу
маьлум, таниш қалам
ал-цаламу
р1\
берунлик
ал-Бируний
замахшарлик
аз-Заиахшарий
<_$ 
_)]1
маълум, таниш муаллим
ал-муаллиму
^Лл-й]1
Изоҳ: Араб тилида атоқли отлар ва кўрсатиш олмошлари «ал» 
аниқлик артиклини олмайди.