M. Abuzalova, G. Haqulova,Sh. G’ulomova Hozirgi o`zbek adabiy tili (Morfologiya)

Mustaqil so`z tirkumlari 
Yordamchi so`z turkumlari 
fe’l 
ot 
sifat 
son 
Ravish 
taqlid 
olmosh 
bog`lovchi ko`makchi 
yuklama 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
TEST TOPSHIRIQLARI 

---

5 
1. “Faqat guruhlar markazidagi birliklar aniq. So`z turkumlari 
chegarasidagi oraliq birliklar esa hamisha u yoq-bu yoqqa tebranib turadi. 
Ana shu noaniq, xira va tebranib turuvchi holat tilshunosning diqqatini 
ko`proq o`ziga jalb etmog`i lozim”. Fikr kimga tegishli? 
A) F.de Sossyurga
C) U.P.Pavlovga 
B) L.V.Sherba 
D) F.Engelsga 
2. So`zlar qaysi tasnifi jihatidan o`zgaruvchi va o`zgarmas leksemalarga 
ajratiladi? 
A) morfologik tasnif 
C) sintaktik tasnif 
B) semantik tasnif D) leksik tahlil 
3. “Adyektivatsiya” atamasining izohi to`g`ri berilgan qatorni toping.
A) otlashish C) olmoshlashish 
B) sifatlashish D) ravishlashish 
4. Oraliq so`zlarga nimalar kiradi? 
A) bog`lovchi, ko`makchi, yuklama 
B) so`z-gaplar 
C) taqlid so`zlar 
D) olmosh, taqlid 
 5. O`zgarmas leksemalar berilgan qatorni toping. 
A) o`qimoq, kitob, chiroyli 
B) yarq-yurq, bilan, olma 
C) hatto, kabi, milt-milt 
D) tuzuk, besh, uxlamoq
 
 
FE’L SO`Z TURKUMI USTIDA ISHLASH 
 
6 – mashq. 
Gaplarni o`qing. Fe’llarni ajratib ko`rsating va ularning LMGlarini 
aniqlang. 
1. Adabiyot yashasa, millat yashaydi. (Cho`lpon) 2. Nimanidir inkor qilmay, 
ikkinchi bir narsani yaratib bo`lmaydi. (I.G`aniyev) 3. O`z qalbingni qusurlardan 

---

6 
tozala, odamlarning qalbini ardoqla. (L.Tolstoy) 4. Qalam tebratishning o`zi eng 
ajoyib ish: u kishiga orom beradi, tinchlantiradi, menda avvalgi yozuvchilik 
ilhomlarini qo`zg`atadi, xotiralarim va orzularimni ishga va mashg`ulotga 
aylantiradi. (F.Dostoyevskiy) 
5. Qoshiga bir bora o`sma tortmagan, 
Nigohini yerdan uzmagan ayol. 
Pishirgan taomin umrida bir bor 
O`ziga birinchi suzmagan ayol. (N.Afoqova) 
6. Lazzat – haqiqatni topishda emas, uni qidirishda. (L.Tolstoy)