M. Abuzalova, G. Haqulova,Sh. G’ulomova Hozirgi o`zbek adabiy tili (Morfologiya)

24 - mashq 
O’zingiz yoqtirgan badiiy qahramon qiyofasini va tabiatini tasvirlab matn 
tuzing. Sifat so’z turkumiga oid so’zlarni ajratib ko’rsating.
 
 
 

---

16 
TEST TOPSHIRIQLARI 
 
1. Sifat so’z turkumiga oid bo’lgan iborani toping. 
A) ko’zi ilindi B) ko’zini moshdek ochmoq
C) yeng shimarib D) bir qoshiq suv bilan yutib yuborguday 

2. 
“OT+SIFAT”
 tarkibli qo’shma sifatlar berilgan qatorni toping. 
A) tezpishar, yebto’ymas, kechpishar 
B) boshqorong’i, tepakal, xonavayron 
C) xomkalla, sho’rpeshona, sofdil 
D) balandparvoz, nonko’r, kamxarj 
 
3. Qaysi qatorda leksik usul bilan hosil bo`lgan orttirma daraja sifati 
mavjud. 
A) Bugun biroz yaxshiman. 
B) Qop-qora uzum donalariga ko`zim tushdi. 
C) Ustoz Nazarova juda kuchli bilim egasi. 
D) B va C javoblar to`g`ri 
4. Hayot shu ekan-da: yog`du va zulmat, 
Qish-u yoz, o`ng-u tush, tirik va o`lik… 
Shusiz bo`lmas ekan tugallik sira, 
Hatto qush na’masi: go`zal va xunuk. (A.Muxtor) 
Ushbu she’riy misrada qo’llangan sifatlar sonini aniqlang. 
A) 4 ta 
C) 6 ta 
B) 5 ta 
D) 3 ta 
 
5. Sifat gapda asosan, qanday sintaktik vazifa bajaradi? 
A) aniqlovchi C) kesim B) ega D) hol 
 
 
SON SO`Z TURKUMI USTIDA ISHLASH 

25 –mashq. 

Savollarga javob bering va topshiriqlarni bajaring. 

1. Son va uning umumiy grammatik ma’nosi haqida gapiring. 
2. Sonda derivatsiya, transpozitsiya, konversiya va relyatsiya. 
3. Sonning lug`aviy-ma’noviy guruhlarini sanang. 
4. Sonning lug`aviy shakllari xususiyatlari qanday? 

---

17 
5. Sonning sintaktik imkoniyatlarini bayon qiling. 

6. Aloqa-munosabat kategoriyalarning son turkumida voqelanishi haqida 
so`zlang.