M. A. Yusupova San’atshunoslik iti direktori, Arxitektura doktori

j o ‘shqinllE
bilan ajralib turibdi. Ibodatxona tarxi krestsimon baland hajmli, 
k okosh n№
(binoning peshonasidagi yarim doira qalqonsim on bezagi) orqali sakkizli№ 
o'tuvchi kichkina boshli bino. Shatyor ichki ko‘lami interyerda ochiq 
qolg
aI1 
Bino podkletda (yog'och bino tagidagi qavat) va galereyalar bilan 
o'ralga®
XVI asr shatyorli tosh m e ’m orchiligiga, shatyor kom pozitsiyaning yago^ 
b alan d lik nisbati h u k m ro n lig i h isoblangan, konstruksiyaviy tizim n’n" 
soddaligi va aniqligi xos.
XVI 
asr oxirida tash q arid an u ch tabaqali kokoshnikli bezagi bilaf 
berkitilgan yangi turdagi t o ‘sinsiz hajm , birlashgan ravoq — shift konstru^' 
siyasi va tash qi bezak o ‘rtasida uzilish paydo b o ‘ldi. D iniy inshootlarni11-

---

35-rasm.
Moskva yaqinida Kolomenskdagi Vozneseniye ibodatxonasi (1532).
boshqa turi k ic h ik
to ‘sinsiz posadli ehrom lar, krestli ravoq bilan berkitildi. 
Krestli ravoq 
— rus m e’m orlari ixtirosi b o ‘ldi — devor o ‘rtasidan m arkazga 
qarab to ‘rtta silin d rli 
ravoqlar birlashgan joyga yorug‘lik barabani o ‘rnatilib, 
yopiq tu sli tim
tashkil etildi. M isol tariq a sid a M oskvadagi D onskoy 
m onastirining 
eski ibodatxonasi (1593 ), K rem l tepalig id a jo ylash gan
Ivanovskiy 
qo‘ng‘iroqxonasining (1508) tepa qismi toraygan, to ‘sinsiz sakkiz 
wchak h a jm li, 
qavatli kom pozitsiyani yaratdilar.
1535— 1538-yillarda poytaxtning katta posadini o 'ra b turgan K itay- 
=0r°d , m in o ra
va m udofaa devorlari qurilgan edi. U ning m arkazini Kreml 
™ajmuasi, 
qizil-m aydon, K itay-gorod tashkil qildi. K o‘chalarning radial 
15fiU *as*m on) tizim i Pokrov sobori (36-rasm ) — Vasiliy B lajenniy (1555— 
( *. B a rm a 
va Postnik) ehrom iga yo'naltirilgan. Kubli besh boshli to ‘rtta 
® shim cha 
m ehrob, zinalar, o 'tish xonalari, q o ‘n g ‘iroqxona aylanasiga 
‘gan b o ‘lib , 
sobor arxitekturasi va yog'och m e ’m orchiligi aloqasi sezilib
51

---

36-rasm.
Moskvadagi Vasiliy Blajenniy ibodatxonasi (1555—1561, Barma, Postnik).
turibdi. S hunday qilib, sobor kom pozitsiyasini to ‘qqiz m ustaqil