M. A. Azizov umumiy gigiyena va ekologiya tibbiyot kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma To‘rtinchi nashri

Mehnat gigiyenasi quyidagi masalalarni o‘rganadi:

1. 
   Ish jarayonida organizmda sodir bo‘ladigan fiziologik o‘zgarishlarni aniqlash. Ishchining korxonadagi mehnat qilish qobiliyatini aniqlash, shu asosda oqilona mehnat va dam olish tartibini tuzish.
   
2. 
   Korxonada fizik, kimyoviy, radiologik va boshqa omil- larning ishchilar organizmiga ta’sirini o‘rganish natijasiga qarab, ularning gigiyenik me’yorlarini tavsiya qilish. Texnologik jarayon- ni o‘rganib, ish joylarining jihozlanishi, ishlatiladigan mahsulot va chiqindilarning organizmga ta’sirini o‘rganish.
   
3. 
   Ishchilar o‘rtasida kasallanish hodisalari sabablari va ish jarayonidagi omillarning organizmga ta’sirini aniqlab, tegishli profilaktik tadbirlar tavsiya qilish. «Mehnat» va «ish» tushun- chalarini bir-biridan farq qilish lozim. Ish deganda, turli mu- shaklar faoliyati: yugurish, cho‘milish va shunga o‘xshashlar tushuniladi, mehnat esa ishchi kuchining aniq, foydali mehnatni bajarishga sarflanishidir.
   

Mehnat organizmda sodir bo‘ladigan biologik jarayonlarning me’yorida kechishi, shuningdek odamning ijtimoiy faoliyatini bajarishi uchun zarur. Biroq, odam qulay ijtimoiy va fiziologik- gigiyenik sharoitlarda mehnat qilganidagina bu jarayon unga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Shuning uchun ish joylarini sog‘lom- lashtirishga qaratilgan aniq tadbirlar ishlab chiqilishi kerak. Bular faqat ishchilar salomatligini saqlabgina qolmay, balki ular kelgusida ham sihat-salomat bo‘lishi va mehnat unumdorligining oshishiga olib boradi.




Ishchi salomatligiga salbiy ta’sir qiladigan va ish qobiliyatini pasaytiradigan har xil kasalliklar paydo qiladigan sharoitda ishlasa, bu kasb zararli hisoblanadi.