Лрмакогнозия фармаи'втика и н с т и т у т д а р и



Download 28,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet150/660
Sana25.02.2022
Hajmi28,57 Mb.
#274317
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   660
Bog'liq
Фармакогнозия. Холматов Х (1)

Н зС ''
I
СНЪ
Гераниол
Агар шу формулани бошкачарок ёзилса, циклик терпенларга 
(лимонен) ва ароматик бирикмаларга (цимол) якинлиги аник, 
куринади:
СН3
снгон
Гераниол
Б ундай мисолларни куплаб келтириш мумкин.
^ Д е м а к , эфир мойи таркибидаги бир-биридан кескин фарк, 
^.иЛадиган кимёвий бирикмалар узаро богланишда булар экан.
Э ФИ Р М О Й Л А Р И Н И АНАЛИЗ К.ИЛИШ УСУЛЛАРИ
Эфир мойларини анализ килишдан максад унинг усимликлар 
таркибидаги микдорини, хоссаларини, физик ва кимёвий константа- 
ларини хамда мой таркибидаги ахамиятга эга булган айрим кисмлар 
микдорини аниклашдир.
146


У
с и м л и к л а р
т а р к и б и д а г и
э ф и р
м о й и
МИ К Д О Р И Н И АНИК.ЛАШ (XI Д Ф БУЙИЧА)
Усимликлар таркибидаги эфир мойи микдори аниклаш учун 
1000 мл хажмдаги таги думалок колбага 10—20 г майдаланган 
усимлик органидан солиб, устига 300 мл сув куйилад'и ва колба устига 
шарикли совутгич тик холда урнатилади. Совутгичнинг пастки учига 
Гинзберг асбобчасини осиб куйиб, колба киздирилади. Гинзберг 
асбобчаси U шаклидаги- шиша найча булиб, бир учи ингичка ва 
кискарок, иккинчи учи эса узунрок, кенг ва миллиметрларга б^линган 
(10-расм). Колбадаги суюклик кайнагандан сунг, сув буглари эфир 
мойи буглари билан совутгичга кутарилади ва у ерда суюкликка 
айланиб, Гинзберг асбобчасига томчилаб кайтиб тушади. Эфир мойи 
сувдан енгил булгани учун суюкликнинг тепасига йигилади ва сув 
асбобчанинг киска учидан колбага окиб тушади. Агар асбобча 
ичидаги эфир мойи микдори 
10—20 минут ичида ^згармаса 
(купаймаса), колбани кизДириштухтатилади. Колба совигандан с^нг 
асбобчани олиб, эфир мойи неча мл эканлиги аникланади ва % 
микдори куйидаги формула буйича хисобланади:
у-100-100 
т - (100 —а)
бунда X — усимликдаги эфир 
микдори; 
v — Гинзберг 
асбобчасидаги эфир мойи­
нинг мл хажми; m — а н а ­
лиз учун олинган усим­
лик органининг микдори; 
а — махсуслотнинг намли­
ги.
М а с а л а н ,
а н а л и з
килинганда 
10 г ялпиз 
баргидан 0,2 мл эфир мойи 
ажралиб чикди. Баргнинг 
намлиги 14% дейлик, а б ­
солют 
курук 
баргдаги 
мойнинг хажм-огирликда- 
ги % микдори эса:
мойининг хажм огирликдаги 
%
Х=
0
,2-100-100 
1 0 - ( 1 0 0 — 14)
=2,44 %
Агар 
аникланаётган 
эфир 
мойининг зичлиги 
1 дан юкори булса, Гинз- 
бер асбобчаси хам шунга 
караб мослаштирилади.
Г 7
X
J
147


ЭФИР МО Й Л А Р И Н И Н Г ХОССАЛАРИНИ АНИКЛАШ
Эфир мойларининг хоссаларига уларнинг ташки куриниши — 
ранги, тиниклиги, хиди ва мазаси киради. Агар эфир мойига паст 
сифатли мой ёки бошка бирикма аралашса, унинг ташки куриниши, 
хиди ва мазаси албатта узгаради.
Эфир мойининг ташки куриниши, ранги ва тиниклиги куйидагича 
аникланади (XI Д Ф б уйича): диаметри 2 —3 см булган рангсиз, тиник 
шиша цилиндрга 10 мл мой солиб, утувчи нурда стандарт эфир мойи 
билан солиштириб курилади. Стандарт эфир мойи хам худди шундай 
идишга солинган булиши керак.
Эфир мойлари хидини аниклаш (XI Д Ф буйича) учун буйи 12 см, 
эни 5 см булган фильтр когозга (четига тегизмасдан) 0,1 мл 
(2 томчи) мой гомизилади. Худди шу усулда бошка фильтр кокозга 
хам стандарт эфир мойи томизилади. Сунгра иккаласининг хидини 
1 соат давомида хар 15 минутда солиштириб турилади.
Эфир мойиларининг мазасини мойни фильтр когозга томизиб ва 
тилга тегизиб куриб, стандарт мой мазаси билан солиштириб, 
аникланади. Бундан ташкари, бир томчи текширилувчи эфир мойи 
1 г канд порошоги билан аралаштнрилади. Сунгра тайёрланган 
аралашма мазасини татиб куриб аникланади ва худди шу усул билан 
тайёрланган стандарт мой мазасига таккосланади.
Э ФИР М О Й Л А Р И Т АРКИБИДАГИ АРАЛАШМАЛАРНИ АНИКЛАШ
Эфир мойлари таркибида баъзан турли аралаш малар (спирт, 
ёглар, минерал мойлар, сув ва бошкалар) учрайди. Бунга эфир 
мойларини олиш вактида сувдан яхши тозаланмаганлиги ва кисман 
фальсификация килиш максадида уларга баъзи моддалар кушиб 
юбориш сабаб булади. Шунинг учун эфир мойининг сифатини 
аниклашда таркибида булган спирт, минерал мойлар ва сувга 
реакциялар килиш керак.

Download 28,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   660




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish