Logopedik ritmika

Muskullar tonusini tartibga solishni uddalashni tarbiyalash bo‘yicha ishni 
umumiy 
rivojlantiruvchi
 va 
korreksion
 mashqlarga ajratish mumkin.
Umumiy rivojlantiruvchi
 
mashqlar organizmga har taraflama ta’sir qilishdan 
tashqari orqa, qorin, yelka kamari, oyoq, qo‘l muskullarini rivojlantiradi. Bu mashqlar 
turli tumandir. Ularni bajarish xarakteriga ko‘ra predmetlar bilan (bayroqchalar, 
kopotoklar, lentalar va boshqalar) va predmetlarsiz mashqlarga ajratish mumkin. 
Predmetlar bilan mashqlarda harakatlar kuchi, chaqqonlik, aniqlik, ta’sirlanish tezligi, 

---

chamalash rivojlanadi. Koptok bilan mashqlarga alohida e’tibor qaratish kerak. 
Hamma kattalikdagi koptoklardan foydalaniladi: kattalari (itarib yuborishda osib 
qo‘yilgan koptok), o‘rtachalari (dumalatishda va ilib olishda), kichkinalari (sakrash 
mashqlarini bajarishda, qator bo‘yicha uzatish va o‘tkazishda). Bu harakatlarda zo‘r 
berish va bo‘shashtirish navbati bilan qilinadi, mashq harakat ko‘nikmalari darajasida 
o‘zlashtirilganida muskullardan ortiqcha taranglik olinadi.
Korreksion
 
mashqlar gavda va tovon muskullarini mustahkamalash uchun, 
muvozanatni rivojlantirish, to‘g‘ri qomatni shakllantirish uchun qo‘llaniladi. 
Qo‘llarda, yotgan holatda qorinda, gimnastika skameykasida va qiya doskada tortilish 
bo‘yicha mashqlar; gimnastika devoriga tirmashib chiqish, skameykadan oshib o‘tish, 
zinapoyali piramida yoki minoraning taxtachalari orasidan suqilib kirish yelka kamari
va orqa muskullarini mustahkamalaydi, qomatni to‘g‘rilaydi. Muvozanatni his qilish 
yurishda, yugurishda, sakrashda, irg‘itishda va boshqa mashqlarning borishida
rivojlanadi. Ularga kichraytirilgan maydondagi tayanch mashqlari tegishli bo‘ladi 
(arqondan, doskadan yasalgan yo‘lka); tayanchni balandlik bo‘yicha (qiya doska, 
skameyka), harakatchanlik bo‘yicha (tebratma ko‘prikcha), makonda tutgan o‘rni 
bo‘yicha (gorizontal yoki qiya skameyka) o‘zgartirish mumkin. Bu mashqlar 
harakatlarning boshlanishi va tugashini ko‘rsatadigan ifodalangan urg‘u bilan ohista, 
o‘rtacha musiqa ostida bajariladi. Muvozanatni mashq qilish uchun maxsus vositalar 
sifatida quyidagilardan foydalaniladi: kelgusida ovoz signaliga cho‘kka tushish bilan 
joyida turib qadam tashlab aylanish, hamda yurish paytida to‘xtash va ovoz signaliga
yugurish, joyida aylanib sakrash, narsalar ustidan hatlab o‘tish (kubchalar, 
tayoqchalar, taxtachalar, arqon).