|
5-raqamli kartochka.
1. Duduqlanuvchilar bilan korreksion ish olib borish, logopedik korreksion
ishlardan nima bilan farq qiladi?
2. Xarakatga o‘rgatishda logoritmik usullarni qaysi yo’llaridan foydalaniladi?
4-Ilova
F.S.M.U. texnologiyasi
Duduqlanuvchilarda N.S.Samoylenko nima uchun motorikani holotiga qarab
guruhlarga ajratadi.
F-
S-
M-
U-
Izoh: fikringiz, sabab, misol, umumlashtiring javoblar doskaga yoziladi.
Anjuman ma’ruzada ishtirok etgan tinglovchi faoliyatini baxolash mezonlari
Anjuman ma’ruza
ishtirokchilari
Ma’
ru
zaga
tayyo
rgar
li
va
m
a’
ruza
m
az
m
un
in
ing
il
m
iy
asos
langa
li
gi
Ma’
ru
zani
t
aqd
im
et
a
ol
is
h
layoqa
ti
Ma’
ru
za uchun
tayyor
langan
didak
ti
k
m
at
er
ial
lar
T
inglov
chi
n
i f
aol
iya
ti
n
i
oshi
ri
shg
a
yo’
na
lt
iri
lgan
li
gi
Jami
2 ball
1 ball
1 ball
1 ball
5 ball
Ma’ruzaning
tayyorgarlik
adabiyotlardan
foydalanganlik
sifatini yoritishi
Mavzu
uchun
taqrizning
ilmiyligi
Taqrizchining
nuqti
Taqrizchining
ijodiy fikrlashi
2 ball
1 ball
1 ball
1 ball
5 ball
Taqrizchilar
Izoh: (guruhli va individual topshiriqlarni bajarishda ishtirok etgan tinglovchining
ayrimlari baholanadi.)
Mustaqil
vazifa:
Duduqlanuvchilar
bilan
logopedik
ritmika
boyicha
mashg‘ulotlarning mazmunini konspeklashtirish.
Ma’lumotli ma’ruzani ta’lim texnologiyasi modeli
4-Mavzu: Fonetik-fonematik nutq nuqsoni va ovoz buzilishlarni bartaraf
etishdagi logopedik ritmika, NTR bolalarbilan logoritmik ish usullari.
Ma’ruzaga ajratilgan vaqt - 2 soat
Tinglovchi soni 38-nafar
O‘quv mashg‘ulotaning shakli
Ma’lumotli ma’ruza
O‘quv mashg‘ulotining tuzilishi
1.
Fonetik-fonematik nutq nuqsoni
buzilishlarini bartaraf etishdagi
logopedik ritmika.
2.
Ovoz buzilishlarining barataraf
etishdagi logopedik ritmika.
O‘quv mashg‘ulotning maqsadi
Tinglovchida FFN, NTR va ovoz
buzilishlarni bartaraf etashdagi logoritmik
mashk va uyinlarni kullashdagi bilimlarni
shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
1) FFN nuqsonini va ovoz buzilishlarni
bartaraf etishdagi korreksion ishlarning
asosiy yo’nalishlarni haqida tushunchalar
berish.
2) Nutqi to‘liq rivojlanmagan bolalar
bilan logoritmik tarbiya hususiyatlari
haqida tushunchalarni hosil qilish.
3) NTR ni 4 ta bosqichida olib
boriladigan
ritmik
tarbiya
haqidagi
tushunchalar.
O‘quv faoliyati natijalari
1) FFN nuqsonini va ovoz buzilishlarni
haqidagi
asosiy
tushunchalarga
ega
bo‘ladilar.
2) NTR bolalarga logoritmik ta’sirning
asosiy
hususiyatlari
haqida
tushunchalarga ega bo‘ladilar.
4) FFNR, NTR va ovoz buzilishlarida
logoritmik korrekdion ish usullari .
3) NTR ni 4 ta bosqichida olib
boriladigan
ritmik
tarbiya
haqidagi
tushunchalar.
4) Nutkida buzilishi bulgan boalardagi
logoritmik
ta’sirda
korrekdion
ish
usullarini bilib oladilar.
Ta’lim metodi
Ma’ruza, tushuntirish, suhbat, "Venn
diogrammasi" strategiyasi
Ta’limni tashkil etish shakli
Ma’ruza, ommavi, individual
Didaktik vositalar
Ma’ruza matni, slayd - prezintasiya
Ta’limning tashkil etish sharoiti
Maxsus texnik vositalar bilan jihozlangan
qona
Nazorat turi
O‘z - o‘zini nazorat qilish
Ma’lumotli ma’ruzani texnologik kartasi
Ish bosqichlari va vaqti
Faoliyat mazmuni
O‘qituvchi
Talaba
I
bosqich
o‘quv
mashg‘ulotiga kirish -
da’vat bosqichi(10 minut)
1.1
Mavzuning
nomlanishi, kutilayotgan
natijalarini bayon etadi.
1.1Tinglashadi,
yozib
borishadi.
II
bosqich
Asosiy
-
anglash
bosqichi
(50
minut)
2.1
Mavzu
rejasi
va
asosiy tushunchalari bilan
tanishtirildi.
Klaster
2.1Tinglaydilar, savol -
javoblarda
ishtarok
etishadi.
texnologiyasi (1-2-ilova)
2.2
Takdimot
texnologiyasi yordamida
asosiy
nazariy
ma’lumotlarni
bayon
etadi.
Jalb
qiluvchi
savollar bilan murojaat
etadi. Mavzuning asosiy
tushunchalarini
ajratib
ko‘rsatadi, xar bir o‘quv
birligi boyicha hulosalar
kiladi.
2.2Taqdim
etilayotgan
slaydlar asosida muhim
chizma va jadvallarni o‘z
daftarlariga
qayd
etib
borishadi.
III bosqich yakuniy -
fikrlash
bosqichi
(20
minut)
3.1
Tinglovchining
ko‘rishida
nuqsoni
bo‘lgan
bolalar
ta’limining
tashkiliy
shakllari
haqidagi
tushunchalarni,
tasavvurlarni
boyitish
maqsadida
"Venn
diagrammasi"
strategiyasini
taqdim
etiladi.
(3-Ilova FFN va NTR
bolalarda
logopedik
kooreksion
ishlar
va
logoritmik mashg‘ulotlar
qanday maqsadda olib
boriladi?)
3.2 Mavzu boyicha aniq
ma’lumotlar
shkllanmagan qismlarini
3.1"Venn diogrammasi’
togapiriqlarini
to‘ldiradilar.
Topshiriqni
yozib
olishadi.
qayta tushuntiriladi.
3.3. Darsda ishtirok etgan
tinglovchi baholanadi.
Mavzu-4: Fonetik-fonematik nutq nuqsonini bartaraf etishdagi logopedik
ritmika. Nutqi to‘liq rivojlanmagan bolalar bilan logoritmik o‘yin va
mashqlar(amaliy mashg‘ulot).
Reja:
1.
FFN buzilishiga ega bo‘lgan bolalarda korreksion ishlar bosqichiga logiritmik
ta’sirni xususiyatlari.
2.
NTR bolalar bilan korreksion ishlar bosqichidagi logopedik ritmika
xususiyatlari.
Adabiyotlar.
1. G.A. Volkova. Logopedicheskaya ritmika. Moskva «Prosveщenie» 2003 god.
3. M.Yu. Ayupova. Logopediya. Toshkent 2007 yil.
4. X.M. Pulatova. Logopedik ritmika (ma’ruza matni). Toshkent 2011 yil.
Fonetik-fonematik nutq kamchiliklariga ega bo‘lgan bolalarni nutq faoliyatlarini
rivojlantirishda maxsus korreksion ishlar amalga oshiriladi.
-talaffuz malakkalarini shakllantirish;
- fonematik idrokni rivojlantirish;
- tovush analiz va sintezi ko‘nikmalarini rivojlantirish.
Korreksion ishning
birinchi davrida
olib boriladigan ish mazmuni quyidagilardan
iborat bo‘ladi: artikulyatsion apparat harakatchanligini rivojlantirish; to‘g‘ri talaffuz
qilinadigan tovushlarni aniqlash; tovushlarni nutqqa qo‘yish; eshituv idrokini
rivojlantirish; tovushlar differensiatsiyasi ustida ishlash; artikulyator harakatlarini
rivojlantirish; artikulyator motorikani rivojlantirish.
FFN bolalar bilan korreksion ishning
ikkinchi bosqichida
fonematik idrokni
rivojlantirish uchun o‘yinlarni tashkil etish va mustaqil nutqni tarbiyalash uchun o‘yinli
mashqlar kiritiladi.
FFN bolalar bilan tuzatish ishlarining uchinchi bosqichida so‘zdagi tovushlarni
baland ovozda takrorlab talaffuz qilish; so‘zdagi har bir tovushni eshitish; okustik
jixatdan o‘xshash tovushlarni farqlay bilishga oid logaritmik mashq va o‘yinlarni
bajarish.
Eshitish diqqatini rivojlantirish uchun o‘yinlar
Vazifalar: musiqa xarakterini o‘zgarishiga qarab almashtirib, harakatlarlarni
musiqa bilan kelishishini o‘rganish.
Bolalar turibdilar, «Sayr» musiqasi yangrayapti va ular butun zal bo‘ylab
erkin yuribdilar – sayr qilyaptilar. «Raqs» musiqasi yangrayapi – o‘zlariga tanish
raqs harakatlaridan foydalanib bolalar raqs tushadilar. «Yomg‘ir yog‘aloq» musiqasi
yangraydi. Bolalar 1-2-taktlarda tepaga qarab kaftlarini ko‘taradilar – yomig‘ir
tomchilarini ushlaydilar, 3-6-taktlarda esa o‘z joylariga qochadilar.
O‘yin bir necha marta qaytariladi, pedagog bolalarga musiqani e’tibor bilan
eshitishni eslatib qo‘yadi.
Vazifalar: tanish musiqani eshitish va tanib qolish va shu musiqa sadosida
harakat qilish; bayroqchalar bilan shahdam, tetik yurish mahoratini mustahkamlash,
raqs harakatlarini mashq qilish; to‘pillatib qadam tashlashni erkin, o‘ziga ishonib
bajarish.
Bolalar soniga qarab zalda devor bo‘ylab stullarda atributlar yotibdi. Birinchi
devor ostida – rullar, boshqasida – rangli ro‘molchalar, uchinchisida – o‘zi keng bo‘yi
past guldonda rangli bayroqchalar, to‘rtinchisida – bolalar, ular musiqa
tinglashmoqda. Agar raqs musiqasi yangrasa, stullarga yaqinlashib ro‘molchalarni
oladilar va erkin tartibda raqs tushadilar, musiqa tugashi bilan ro‘molchalarni joyiga
qo‘yadilar. Agar marsh ijro etilsa, bayroqchalarni olib, ularni ko‘tarib, bir-birini
orqasidan marsh qilib yuradilar. Agar «Avtomobil» musiqasi ijro etilsa, rullarni olib
bir-birini orqasidan to‘pillatib qadam tashlab harakat qiladilar.
Artikulyatsion motorikani rivojlantiruvchi o‘yinlar
Surnaycha-surnay
Bolalar stullarda o‘tiradilar, ularning qarshisida qo‘lida o‘yinchoq surnay
bilan bir bola o‘tiradi. Bolalar shoshmasdan ashula aytadilar:
sh ye ‘ r m a t n i
Bola lablarini oldinga cho‘zib, surnaycha chalayotganday qilib o‘xshatadilar:
«Du-du-du!». Bolalar o‘zlariga tanish harakatlardan foydalanib raqsga tushadilar.
Pedagog: «Surnaycha boshqa chalinmaydi, Kolya bolalarni quvib ketdi» - deydi.
Bolalar qochib ketadilar, yetaklovchi kimnidir tutishga harakat qiladi, u tutib olgan
bola esa yetaklovchining o‘rniga turadi va o‘yin qaytariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
