Липидларнинг оралиq алмашинуви: фосфолипидлар ва стероидлар алмашинуви mavzuni asoslash

YoG` KISLOTALARINING OKSIDLANIShI mitoxondriyalarda kechadi, 1904 yilda Knop tomonidan ochilgan va yog` kislotalarining β-okisidlanishi deb ataladi, chunki oksidlanishga yog` molekulasidagi β-uglerod atomi uchraydi va har bir stiklda bir molekula astetil-KoA ajralib chiqadi.
1. Yog` kislotalarning faollanishi xujayra stitoplazmasida astil-KoA-sintetaza fermenti yordamida Mg²⁺ ionlari ishtirokida quyidagi sxema bo’yicha boradi:

CH3(CH2)nCOON + ATF + KoA-SH ----→ CH3(CH2)nSO-S-KoA + AMF + FFn

2) Falllashgan yog` kislotalar (astil-KoA) mitoxondriya ichiga karnitin yordamida o’tkaziladi
CH₃(CH₂)_nSO-S-KoA + (CH₃)₃N+CH₂CH(OH)CH₂COO^- →(CH3)3N+ CH2CH (OCOR)CH2COO^- + KoA-SH
Astil-KoA mitoxondriya membranasi orqali karnitin bilan o’tkaziladi, bundan keyin matriksdagi KoA-SH bilan almashinadi.

Birinchi degidratastiya bosqichi:



Gidratastiya reakstiyasi:



Ikkinchi degidratastiya bosqichi:

Tiolaza reakstiyasi:

Hosil bo’lgan astil-KoA 2 ta uglerod atomiga qisqaradi va yana -oksidlanishga uchraydi. Bu jarayon yog` kislotasi to’liq astetil-KoAgacha parchalanguncha boradi:

Okisdlanish davrida hosil bo’lgan FADH₂ va NADH₂ nafas zanjiriga uzatiladi, astetil-KoA esa –Krebs stikliga. Bunda hosil bo’lgan ATF miqdorini quyidagi formula bo’yicha hisoblash mumkin:

a) toq uglerodli yog` kislotalarining oksidlanishi. Ularning oksidlanishida oxirgi bosqichda 1 molekula astetil-KoA va 1 molekula propionil-KoA hosil bo’ladi, u keyin sukstinil-KoAga aylanadi:
CH3CH2-CO-S-KoA
propionil-KoA-karboksilaza
+SO2 + ATF ------------------------------→ CH3CH(COON)-CO-S-KoA+ADF+Fn