Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи

Bo`ronqushlar (Procellariiformes) yoki nayburunlilar (Tubinares) turkumi. Bu turkumga 80 dan ortiq tur kiradi. Ular tashqi ko`rinishidan baliqchilarga o`xshaydi, juda yaxshi uchadi, hayotining ko`p qismini dengiz va okeanlarda o`tkazib, ko`payish davrida qirg’oqqa to`planadi. Nayburunlilarning qanotlari uzun va o`tkir, oyoqlari esa kalta bo`lib, uchta oldingi barmoqlari orasida suzgich pardalari bor. Bu qushlarning burun teshiklari tumshug’ining uchida kalta naychalar shaklida o`rnashganligi bilan boshqa qushlardan farq qiladi. Uzun tumshug’ining uchi ilmoqchali. Tipik vakillariga bo`ronqushlar (Puffinus) bilan albatroslar (Diomeda) kiradi (171-rasm).
Janubiy yarimsharda yashaydigan albatrosning (Diomedea exulans) bo`yi 1 m gacha, qanotlari yoyilgan holda 3,5 m gacha boradi. Shimoliy dengizlarda glupish (Fulmarus gracialis) uchraydi. Uzoq Sharqdagi dengizlarda esa kachurkalar (Oceanodroma) tarqalgan. Ular suv hayvonlari bilan oziqlanadi. Dengiz qirg’oqlaridagi uyasiga 1 tadan tuxum qo`yadi. Jish bolali qushlardan hisoblanadi.
Flamingosimonlar (Phoenicopteriformes) turkumi. Flamingolarning oyog’i va bo`yni juda uzun, tinch turgan vaqtida bo`yni lotincha «S» harfiga o`xshaydi. Tumshug’i katta. Tumshuq asosi baland bo`lib, o`rtasiga kelib pastga qayrilgan. Tumshuq qirralarida shox plastinkalari bor. Barmoqlarida suzgich pardalari bo`ladi. Bu turkumning vakillari ekvatorda keng tarqalgan, 6 ta turi bor. MDHda qizil qanot flamingo, ya`ni qizil g’oz (Phoenicopterus roseus) keng tarqalgan (168-rasm).

171-rasm. Al’batros (Diomeda exulans).

Flamingolar ozuqa (plankton) ovlagan vaqtida tumshug’ini suvga botirib, boshini shunday egadiki, tumshug’ining asosi pastda, uchi esa yuqorida bo`ladi. Shu holatda tumshug’i birmuncha ochiladi va qush boshini ritmik holatda cholg’u asbobini chalish harakatiga o`xshatib qimirlatadi.

Ularning og’irligi 2,5-4,5 kg atrofida bo`ladi. MDHda flamingolar, asosan Shimoli – G’arbiy Qozog’iston ko`llarida koloniya bo`lib yashaydi. Ular yerni chuqur qazib, koloniya bo`lib uya quradi. Uyalari ustunsimon, bo`yi 50 sm ga yetadi. Flamingolar 1-2 ta tuxum qo`yadi. Tuxumini 1 oy bosib yotadi. Jo`ja ochuvchi qushlardan hisoblanadi, jo`jalari parli, ko`zlari ochiq. Ular soatiga 60 km tezlikda ucha oladi. Baliqchi qushlar ularning tuxumini yeb qo`yishi mumkin. Flamingolarni ov qilish taqiqlangan.