Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи

Tovushqon tish formulasi: ;
Odam tish formulasi: ;
Bo`ri tish formulasi: ;
Cho`chqa tish formulasi: ;
Sigir tish formulasi: ;
Tuya tish formulasi: ;
Ot tish formulasi: va hokazo.

Sutemizuvchilarning tili xilma-xil shaklda bo`lib turli-tuman vazifalarni bajaradi. Ko`pincha, kavshash vaqtida ovqatni tish ostiga bosib berish vazifasini o`taydi. Qoramollarda til ovqatni tutish, yirtqichlarda esa yalash uchun xizmat qiladi. Chumolilar va termitlar bilan oziqlanadigan sutemizuvchilarda tili chuvalchangga o`xshash, hasharotlar shu tilga yopishadi va til bilan og’izga kiradi. Ishlangan va so`lak bilan ho`llangan ovqat og’iz bo`shlig’idan halqumga, undan qizilo`ngach orqali oshqozonga tushadi (208-rasm).

Qizilo`ngach yupqa devorli nay bo`lib, silliq muskuldan tashkil topgan. Faqat kavsh qaytaruvchi juft tuyoqlilarning qizilo`ngachi ko`ndalang-targ’il muskullardan tashkil topgan, buning yordamida ovqat oshqozondan qaytadan og’iz bo`shlig’iga tushadi va yangidan chaynaladi.
Sutemizuvchilarning oshqozoni qizilo`ngachdan ham, ichakdan ham aniq ajralib turadi. Uning keng tortgan oldingi tomonini kardial bo`lim, toraygan keyingi tomonini pilorik bo`lim deyiladi. Pilorik bo`limining ichida oshqozon bilan o`n ikki barmoqli ichak chegarasida halqa muskullari o`rab olgan, halqa burma bo`lib, buni oshqozon sfinktiri deyiladi.





208-rasm. Quyonning ichki tuzilishi: 1 - qizilo`ngach, 2 - oshqozon, 3 - jigar, 4 – oshqozon osti bezi, 5 - ingichka ichak, 6 - ko`richak, 7 - ko`richakning chuvalchangsimon o`simtasi, 8 – yo`g’on ichak, 9 - to`g’ri ichak, 10 - orqa chiqaruv teshigi, 11 - taloq, 12 - traxeya, 13 – o`pka, 14 - yurak, 15 - diafragma, 16 - buyrak, 17 - siydik xaltasi, 18 - tuxumdon, 19 – fallopiev nayi, 20 - bachadon, 21 - qin, 22 - siydik-tanosil sinusi, 23 - siydik-tanosil teshigi, 24 - o`t pufagi.
O