Lekciya Kompyuter tarmaqları hám tarmaq texnologiyaları

Xalqasıman topologiya (ring network)— bul kompyuter tarmaģınıń topologiyası bolıp, onda hár bir kompyuter baylanıs liniyaları arqalı basqa eki basqa kompyuter menen baylanısqan: birinnen tek ģana xabar aladı, basqasına tek ģana uzatadı.

7.5-súwret. Xalqa topologiyasında kompyuterlerdiń jalģanıwı


Abzallıqları: onı ornatıw ańsatlıģı; qosımsha qurılmalardiń joqligi; tarmaq intensiv islegenda onıń turģun islewi (tezlikni kamaytirmasdan).
Kemshilikleri: bir ish stansiyasiniń ishdan shıģıwi tarmaqdiń islewiga tásir etedi, qurama konfiguraciya hám nastroyka, nosozliklarni izlewdiń quramaligi.
Shinasıman topologiyası (bus network) - ulıwmalıq kabelden ibarat bolıp (shina yamasa magistral dep atalatuģın), oģan barlıq isshi stanciyalar baylanısadı.
Abzallıqları: tarmaqtı ornatıwģa kem waqıt ketedi; arzan (kem kabel hám qurılmalar ketedi); ańsat nastroykalaw; isshi stanciyasınıń isten shıģıwı tarmaqtıń islewine tásir etpeydi.

7.6-súwret. Shina topologiyasında kompyuterlerdiń jalģanıwı


Kemshilikleri: tarmaqtaģı hár qanday nasazlıqlar (kabeldiń úzilisi, terminatordıń isten shıģıwı) tarmaqtıń isten shıģıwına alıp keledi; nasazlıqlardı lokallastırıwdıń quramalıģı; jańa isshi stanciyalardıń jalģanıwı tarmaq tezligin tómenletedi.
Gibrid topologiyası — úlken tarmaqlarda kompyuterler arasında erkin baylanıs ornatıw ushın isletiletuģın topologiya. Bul tarmaqlarda erkin baylanısqan fragmentlerdi ajıratıw múmkin. Sonıń ushın bunday tarmaqlardı aralas topologiyalı tarmaqlar delinedi.
3. Kompyuter tarmaģınıń apparatlı hám dástúrli támiynatı.
T armaq qurılmaları — kompyuter tarmaģınıń islewi ushın kerekli bolģan qurılmalar.
Marshrutizator yamasa router (ingl. Router) — tarmaq topologiyası haqqındaģı xabar hám berilgen qaģıydalar tiykarında paketlerdi tarmaq segmentleri arasında uzatıw haqqında qarar
qabıl qılıwshı qurılma.

7.7-rasm. Router ja’rdeminde tarmaqqa baylanısıw