«Labguldoshlar Lamiaceae L. oilasi ayrim dorivor vakillarining bioekologiyasi»

1.2 Tadqiqot ob’ekti va metodlari

1.2.1 Tadqiqot ob’ekti

Tadqiqot ob’ekti – gulli o‘simliklarni zamonaviy APG IV (2016) taksonomik tizimi bo‘yicha Farg‘ona vodiysining florasida tarqalgan Lamiaceae L. oilasining istiqbolli dorivor o`simlik turlari hisoblanadi.
Farg‘ona vodiysi Lamiaceae L. oilasining istiqbolli dorivor o`simliklarini o‘rganish maqsadida 2017-2019 yillarda ilmiy tadqiqot ishlari olib borildi. Dala tadqiqot ishlari avvaldan belgilangan marshrutlar asosida amalga oshirildi. Olib borilgan izlanishlar davomida ushbu hududdan 200 dan ortiq gerbariy namunalari yig‘ildi. Dorivor o`simliklarni tur tarkibini aniqlash, ularni fitotsenotik guruhlarini belgilash, areallarini, tabiiy zahiralarini aniqlash va xaritalash maqsadida tadqiq etilgan hududning qariyb, barcha joylarida ishlar olib borildi. Dala tadqiqot ishlari avvaldan belgilangan marshrutlar asosida amalga oshirildi. Olib borilgan izlanishlar davomida ushbu hududdan 200 dan ortiq gerbariy namunalari yig‘ildi. Shuningdek, Farg`ona davlat universiteti gerbariysida saqlanayotgan namunalardan foydalanildi. Tadqiqot olib borilgan Farg‘ona vodiysi hududining geografiyasini yoritishda qator olimlarning ilmiy ishlaridan foydalanildi. Taksonomik identifikatsiya ishlari kafedra gerbariysida biologiya fanlari doktori professor G`.Xamidov va biologiya fanlari nomzodi dotsent V.Mahmudovlar rahbarligida olib borildi. Taksonomik birliklarni aniqlashda “Opredelitel rasteniy Sredney Azii”, “Flora SSSR”, “Flora Uzbekistana” asarlaridan foydalanildi.
Dorivor o‘simliklarning urug‘ini unib chiqishi laboratoriya sharoitida, tuproqda unib chiqishi, ulardan ayrimlarini madaniylashtirish maqsadida olib borilgan eksperiment ishlari Farg‘ona shahri atrofida olib borildi.
O‘simliklar qoplamini o‘rganishda mavjud geobotanik xaritalardan foydalanildi (Allanazarova, Hamidov, geobotanicheskaya karta rastitelnosti Ferganskoy dolini, masshtabi 1:500 000, Farg‘ona viloyat o‘rmon xo‘jaligi xaritasi. Dorivor o‘simliklarning hayotiy shakllari K.Raunkier (1934),
I.G.Serebryakov (1964) klassifikatsiyalari asosida belgilandi. Dala ishlari paytida yig‘ilgan gerbariy namunalari Farg‘ona Davlat universitetining gerbariylarida saqlanayotgan namunalari bilan solishtirilib aniqlandi.

1.1-rasm. Tadqiqot hududi