L. S. Karieva makroiqtisodiyot

 
3.4.2 - rasm. Yalpi taklif egri chizig‛ining keyns kesmasidagi muvozanati 
Yuqoridagilardan ko‛rinib turibdiki, yalpi taklif egri chizig‛ining keyns 
kesmasida yalpi talabning o‛zgarishi ishlab chiqarish hajmining oshishi yoki 
kamayishiga olib keladi, baholar darajasi esa o‛zgarmaydi.
Yalpi talab egri chizig‛ini AS egri chizig‛ining vertikal kesmasida o‛zgarsa bu 
ishlab chiqarish hajmiga ta’sir ko‛rsatmaydi va faqat baholar darajasi o‛zgaradi, 
xolos. Ya’ni, bu kesmada talabning oshishi talab inflyatsiyasini keltirib chiqaradi. 
Yalpi taklifning bu kesmasida talabning har qanday o‛zgarishi faqat baholar 
darajasi o‛zgarishga olib keladi. Ishlab chiqarish hajmi esa to‛liq bandlik sharoitida 
o‛zgarmay qoladi. 
Oraliq va vertikal kesmalarda baholar o‛sib borishi bilan kuzatilgan yalpi 
talabning ko‛payishi talab inflyatsiyasi mavjudligini ko‛rsatadi.
Yalpi taklif o‛zgarishining baholarning va ishlab chiqarishning muvozanatli 
darajalariga ta’sirini 3.4.3 -
 
rasm misolida ko‛rib chiqamiz. Bahodan boshqa 
omillar ta’sirida yalpi taklifning AS
1
dan AS
2
ga siljishi natijasida ishlab chiqarish 
hajmi Y
1
dan Y
2
gacha kamayadi, baholar darajasi esa R
1
dan R
2
gacha ko‛tariladi, 
ya’ni stagflyatsiya ro‛y beradi. 

---

53 
 
3.4.3- rasm. Yalpi taklif o‛zgarishining AD-AS modelidagi muvozanatga 
ta’siri
. 
Boshqa bir vaziyatda, masalan, narxlarga bog‛liq bo‛lmagan omillardan 
birortasi o‛zgarib, yalpi taklifning o‛zgarishiga olib kelsin. Ya’ni, erning bahosi 
pasaysa, korxonalardan olinadigan soliqlar kamaysa va natijasida mahsulot 
birligiga ketgan sarf-xarajatlar qisqarsa, unda yalpi taklif egri chizig‛i AS
1
dan AS
3
holatga siljiydi. Bunda narxlar muvozanat darajasi P
1
dan P
3
ga qadar pasayadi va 
ishlab chiqarishning muvozanatli hajmi Y
1
dan Y
3
qadar oshadi, ya’ni, iqtisodiy 
o‛sish holati ro‛y beradi. 
Yalpi talab va yalpi taklif modellari (yalpi talab va yalpi taklifni muvozanatga 
keltirishga turli xil yondashuvlar):