L. S. Karieva makroiqtisodiyot

 = 
 =
 = 
 , 
Cr
miqdori – aholining o‛z mablag‛larini naqd pullar va depozitlar o‛rtasida 
qanday proportsiyada saqlashni tanlashga bog‛liq.
rr 
= R / D miqdori esa – aholining nafaqat Markaziy bank belgilab bergan 
majburiy rezerv normasiga, balki tijorat banklari saqlab turishni mo‛ljallanayotgan 
ortiqcha rezerv miqdoriga ham bog‛liq. 
Demak, pul taklifi pul bazasi va pul multiplikatori miqdoriga bog‛liq ekan. Pul 
multiplikatori pul bazasining bir miqdorga oshishi natijasida pul taklifi qanday 
o‛zgarishini ko‛rsatadi.

---

95 
Markaziy bank pul taklifini avvalambor, pul bazasiga ta’sir etish yo‛li bilan 
tartibga soladi.
Mamlakatda pul miqdori ko‛payadi, agar:
-pul bazasi o‛ssa;
- majburiy zaxiralash normasi pasytirilsa;
- tijorat banklarining ortiqcha rezervlari kamaysa;
-naqd pullarning depozitlar umumiy summasiga nisbati pasaysa.
 
5.5 Pul bozoridagi muvozanat 
Biz pulga bo‛lgan talab va taklifni birlashtirib pul bozorini va foiz stavkasining 
tengligini aniqlashga harakat qilamiz. Dastlab, soddalik uchun pul taklifi Markaziy 
bank tomonidan nazorat qilinadi va (M/P)s darajasida qayd qilingan deb olamiz.
Agarda M -pul taklifini, P-narxlar darajasini bildirsa, M*/P* pul vositalarining 
real zaxirasi miqdorini ko‛rsatadi.
(M/P) s = M*/P*,
bu yerda: M - pul taklifi darajasini bildiradi;
P – baholar darajasi (ushbu modelda ekzogen o‛zgaruvchi )ni ko‛rsatadi.
5.5.1-rasm real pul taklifi miqdoridagi foiz stavkasiga bog‛liq bo‛lmagan 
vaziyatni ko‛rsatadi. Shuning uchun real pul vositalari taklifi grafikda 
ko‛rsatayotganimizdek vertikal chiziq ko‛rinishiga ega bo‛ladi. Bu holat foiz 
stavkasi qanchalik o‛zgarishiga qaramasdan real pul taklifi miqdori o‛zgarmasdan 
qolgan vaziyatni aks ettiradi.