L. S. Karieva makroiqtisodiyot

3. MAKROIQTISODIY TAHLIL: YALPI TALAB VA YALPI TAKLIF 
3.1 Yalpi talab tushunchasi va uning tarkibiga kiradigan ko‛rsatkichlar 
AD egri chizig‛i 
"Mikroiqtisodiyot" bo‛limida tovar va xizmatlar bozorlari, shuningdek 
iqtisodiy resurslar to‛g‛risida gaplashar ekanmiz, biz har safar muvozanatni tahlil 
qilish usuli, ya’ni talab va taklif o‛rtasidagi muvozanatni sinab ko‛rdik. 
Talab va taklif modeli ko‛plab savollarga javob berishga yordam beradi: nega 
pirogning muvozanat narxi olmosning muvozanat narxidan ancha past, nega moy 
parfyumdan qimmatroq va nega yog‛ning narxi parfyumeriya va olmos narxlaridan 
yuqori. Talab va taklif modeli, shuningdek, turli davrlarda nega alohida tovarlar 
uchun muvozanat narxlari turlicha bo‛lishini tushuntirishga yordam beradi. 
Ammo bitta mahsulotga talab va taklif modeli nega umumiy narx darajasi 
ko‛tariladi yoki pasayadi kabi savollarga javob bermaydi. Nega ma’lum davrlarda 
umumiy narx darajasi doimiy bo‛lib qoladi, lekin bir muncha vaqt keskin 
ko‛tariladi? Muayyan davrlarda avvalgi darajaga nisbatan kamayib yoki ko‛payib 
boradigan real ishlab chiqarish hajmi o‛rtasidagi farq nima? Shuningdek, quyidagi 
savol tug‛iladi: so‛l darajasida iqtisodiyotni o‛rganishda talab va taklif 
modellaridan foydalanish mumkinmi? Albatta, javob ijobiy, ammo butun 
iqtisodiyot miqyosida jamiyatning daromadlari va xarajatlari o‛rtasidagi 
muvozanat birinchi o‛rinda turadi. Bu yalpi taklif (milliy daromad yaratgan) va 
yalpi talab (milliy daromad ishlatadigan) o‛rtasidagi muvozanatning o‛ziga xos 
ifodasidir. 
Makroko‛lamda milliy ishlab chiqarish hajmining o‛zgarishi bilan birga 
baholar umumiy darajasining o‛zgarishi o‛rtasida bog‛liqlikni tadqiq qilish, nima 
uchun milliy ishlab chiqarish hajmi ayrim davrlarda barqaror o‛sishi, ba’zi 
davrlarda esa pasayib ketishni izohlab berish uchun bu modellardan foydalanib 
bo‛lmaydi.
Bu vazifani bajarish uchun