L. S. Karieva makroiqtisodiyot

 
M/P = L(r,Y), 
r = r*. 
IS egri chizig‛ini ifodalovchi birinchi tenglama ochiq iqtisodiyot sharoitida 
tovar bozorini tavsiflaydi. Ushbu bozorda C iste’molining hajmi bir martalik 
daromadga (Y - T), I xususiy yalpi investitsiyalarga - real foiz stavkasiga, sof 
eksport Xnga - haqiqiy valyuta kursiga bog‛liq. Modelda qisqa vaqt ichida narxlar 
darajasi doimiy bo‛lib, real almashuv kursining o‛zgarishi nominal kurs 
o‛zgarishlarga mutanosibdir. Nominal kursning oshishi bilan mahalliy tovarlar 
qimmatlashadi, import esa arzonlashadi, bu esa eksportni kamaytiradi, importni 
rag‛batlantiradi, ya’ni Xn ning sof eksportini kamaytiradi. Valyuta kursi sof 
eksportga ta’sir qiladi deb taxmin qilinsa, qolgan modelning qolgan barcha 
komponentlari valyuta kursi bilan bog‛liq emas. 
Ikkinchi tenglama - bu pul bozori tenglamasi bo‛lib, unda real pul massasi M / 
R qoldiqlari taklifi ularga bo‛lgan (L, r, Y) talabga teng. Ushbu tenglama LM 
modeliga mos keladi. Modelning ushbu ko‛rinishida pul bozori valyuta kursining 
o‛zgarishiga bog‛liq emasligini anglatadi. 
Uchinchi tenglama standart IS-LM modeliga nisbatan yangi bo‛lib, kichik 
ochiq iqtisodiyotdagi ichki foiz stavkasi r ning dunyo r* darajasiga bog‛liqligini 
bildiradi. Ma’lumki, kichik ochiq iqtisodiyot bu jahon bozoridagi narxlar va foiz 
stavkalarini qabul qiladigan, ammo ularning shakllanishiga ta’sir eta olmaydigan 
iqtisodiyotdir. Model kapitalning mukammal harakatchanligini nazarda tutadi, bu 
ichki iqtisodiyotda va chet elda foiz stavkasini tenglashtirishni anglatadi (bu 
kapitalning mamlakatdan mamlakatga oqishi bilan ta’minlanadi). 

---

292 
Grafik model ikki usulda namoyish etilishi mumkin. Birinchidan, ochiq 
iqtisodiyotda foiz stavkasi va real mahsulotning o‛zaro ta’sirini tahlil qilish 
mumkin, bu holda model koordinatalarda (r; Y) ifodalanadi. Ikkinchidan, valyuta 
kursi va real ishlab chiqarish modeli (e; Y) koordinatalarni qurish aloqalarini 
o‛rganishdagi bog‛liqlikdir. 
Modelni qurishning birinchi usulini ko‛rib chiqamiz - koordinatalarda (r; Y) 
(13.4.1-rasm).