Kurs ishi arslonov Abbosxon Obidxon o’g’li

II bob.Islomning taqiqlangan turlarga nisbatan munosabati.
2.1 G’arar,sug’urta va sudxo’rlikning alomatlari.
"G'arar"ning KO'RINISHI
G'arbiy moliya sohasida forvardlar, fyucherslar va optsionlar kabi, shuningdek qisqa savdo va spekulyatsiyalarda uchraydi. Islomiy moliyalashtirishda, asosiy aktivni kelgusida etkazib berish atrofidagi noaniqliklar sababli, eng ko'p noaniqlik yuzaga keladigan shartnomalar taqiqlanadi va haqiqiy emas deb hisoblanadi.

"G'arar" so'zi zamonaviy lug'atda keng tarqalgan narsadir. G’arar hisoblangan savdo yoki moliyaviy bitimlar tomonlar o'rtasida yuzaga kelgan tushunmovchilik darajasiga va tovarlar yoki to'lovlarni yetkazib berishga bo'lgan ishonchsizlik darajasiga qarab baholanadi. Olimlar ahamiyatsiz va ahamiyatsiz gararni farqlaydilar va ko'pchilik lotin mahsulotlarining haddan tashqari noaniqligi sababli taqiqlangan bo'lsa-da, tijorat sug'urtasi kabi g’arar deb hisoblanadigan boshqa amaliyotlar iqtisodiy hayotning ajralmas qismidir. Shuningdek, sotuvchiga bug'doy va keyinchalik xaridorga etkazib berilishi kerak bo'lgan boshqa mahsulotlar kabi qayta ishlash bilan bog'liq mahsulotlarni sotishga ruxsat beriladi.

Jismoniy egalik qilmasdan sotish majburiy ravishda qoralanmaydi, ammo biron bir tomon tomonidan ishonchsiz etkazib berish va'dasi buzilishni keltirib chiqaradi. Bitimlar va boshqa tomonning mol-mulkidan foydalangan holda, haddan tashqari xavf yoki noaniqlik bir tomon bilan birlashganda, bitimlar va shartnomalar garar deb hisoblanadi.
Sudxo‘rlik
Qur'oni karim hukmi bilan qaytarilgan amallardan bo‘lib, u bilan shug‘ullanish ulkan gunohdir. Sudxo‘rlik (ribo) - bir kishi ikkinchi kishiga ishlatish uchun qarzga pul berib, uni oshig‘i, foizi bilan qaytarib olishidir. Masalan, ming so‘m pul berib, bir ming bir yuz qilib qaytarasan, deyish. Har qanday pul mehnat bilan topilishi kerak, shuning uchun ribo eng katta gunoh va Alloh ribo yemaslikni buyurgan. Qur'oni karimda ochiq-oydin: «Ey mo‘minlar, (bergan qarzlaringizni) bir necha barobar qilib olish bilan sudxo‘rlik qilmangiz. Allohdan qo‘rqingiz! (Shunda) shoyadki, najot topgaysiz!» deyilgan. Yana Qur'oni karimda bay' (oldi-sotdi)ni sudxo‘rlikning o‘zi, deb da'vo qilganlar Qiyomat kuni jin chalgan majnun kabi turishlari haqida ogohlantiriladi. Chunki Alloh bayni halol, sudxo‘rlikni harom qilgan.
Payg‘ambarimiz (s.a.v.) ribo yeydigan va shuni yeyishga sabab bo‘lgan kishilarning hammasiga la'nat aytganlar. Imom Termiziyning rivoyatlarida esa sudxo‘rlikka guvoh bo‘lgan kishilarga, ya'ni «Falonchi pistonchidan shuncha qarz oldi, falon muddatga ustiga shuncha qilib qaytarishi lozim», deb hujjatlashtirib bergan kishiga ham la'nat aytiladi.