Kurs ishi arslonov Abbosxon Obidxon o’g’li


Maysirning kelib chiqishi



Download 56,28 Kb.
bet4/11
Sana26.02.2022
Hajmi56,28 Kb.
#465245
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Abbosxon KURS ISHI[1]

Maysirning kelib chiqishi:
Arabcha maysir so'zi Y-S-R ildizidan kelib chiqqan bo'lib, bu "oson bo'lish" degan ma'noni anglatadi. Qimor o'yinlari orqali boshqa odamning holatini osonlikcha bilib olish mumkin, shuning uchun ularni Qur'onda maysir deb atashadi. Az-Zamaxshariy (1144-yilda vafot etgan) al-Maysir so'zini "qimor", ya'ni "kimningdir mehnat va mol-mulkini kuch sarflamasdan oson olish", degan ma'noni anglatadi. Shuningdek, u al-Maysir al-yasar so'zidan kelib chiqqan bo'lib, al-gina ("boylik") degan ma'noni anglatadi, chunki al-Zamaxshariyning so'zlariga ko'ra, "qimor o'yinlari o'z mol-mulkini tortib oladi" (lahu anhu salb yasarihi) .
Al-Shavkani (1832 yilda vafot etgan) al-Maysirni al-jazur so'zi bilan bog'laydi, bu qadimgi arablar orasida tasodif o'yinida qismlarga bo'lingan o'lik hayvon degan ma'noni anglatadi. O'yinning mohiyati shundan iborat ediki, buynashtirish o'yinining barcha ishtirokchilari (teng ulushda) tuya sotib olib, uni o'ldirishdi. Tuyaning go'shti kesilib, bo'laklarga bo'lindi, shunda ular go'sht bo'laklari kabi qancha o'qni olishdi va har bir o'qda o'ldirilgan hayvonning tanasining yoki boshqa qismining nomi yozilgan. Qovoq eng yaxshi go'sht bo'lagi hisoblanar, tuyoq esa eng yomoni edi. Keyin o'yin ishtirokchilari o'qlarni tortishdi. Tuyaning tanasining "yaxshi" qismi bilan o'qni yutgan, yutqazgan - "eng yomon" qismi bilan g'olib bo'ldi. Al-Zamaxshariyning so'zlariga ko'ra, o'yinchilar tortgan o'q “bola” deb nomlangan, o'lik hayvon al-jazur yoki al-maysir, o'yinni boshqargan kishi al-yasir.
Qur'onda
Islom maysirni butunlay rad etadi. Maysir so'zi Qur'onda uch marotaba uchraydi: “Sizdan sharob va marsir haqida so'rashadi. Sen: «Ikkisida katta gunoh va odamlar uchun foyda bor, lekin gunohlari ko'proq foyda keltiradi» [2: 219]; “Ey iymon keltirganlar! Sharob, maysir, butlar va folbinlar iblisning harakatlaridan jirkanchdir. Buning oldini oling - ehtimol siz muvaffaqiyatga erishasiz! Shayton sharob va Maysir bilan sizning orangizga adovat va nafratni qo'zg'amoqchi va sizni Allohni zikr qilish va namozdan qaytarishni xohlaydi. To'xtata olmaysizmi? ”[5: 90-91]. “Mulkingizni bir-biringiz bilan noqonuniy ravishda yemanglar” [4:29] oyati sharhida Imom al-Kurtubiy qimor o'yinlarini "noqonuniy" deb ham hisoblagan.

Qimor o'ynash va sharob ichish darhol taqiqlanmadi, lekin uzoq vaqt davomida bosqichma-bosqich bo'lib o'tdi, chunki arablar o'zlarining hayot tarziga singib ketgan odatlarini yo'qotishlari qiyin edi. «Baqara» surasining 219-oyatida eslatib o'tilgan qimor o'yinlarining foydasi shundaki, Islomdan oldingi odatlarga ko'ra g'oliblar har doim boylik sifatida kambag'allarga sadaqa berishar edi.


Qur'onda shuningdek qur'a tashlashni bildiradigan joylar ham bor. Oyat 3:44 da xabar qilinishicha, noma'lum shaxslar vasiy Maryam (Maryam) ni aniqlash uchun "yozilgan qamishlarini" (aklyahumum) tashlab ketishgan. Oyat 37: 141 da aytilishicha, Yunus payg'ambar (s.a.v.) qur'a tashladilar va u yutqazdi va dengizga otildi. Qur'on tafsirchilari 30: 1 oyatlarini mushriklar va Abu Bakr (r.a.) o'rtasidagi tortishuv bilan bog'lashadi. Mushriklar, Vizantiyaliklarning forslar ustidan g'alaba qozonishi haqidagi bashorat amalga oshmaydi, Abu Bakr (r.a.) esa bu g'alabaga erishdilar.





Download 56,28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish