Kurashchilar trenirovkasi jarayonida tiklanish vositalari

Uykuni me’yorlashtirish uchun vositalarni ko‘llash

YUkori malakali kurashchilar o‘rtasida o‘tkazilgan anketa savol-javobi natijasida olingan ma’lumotlar xamda trenirovka jarayonidagi dinamik tadkikotlar materiallariga ko‘ra sportchilarning uykusi buzilishi ko‘p marta kuzatilgan. Katta va shiddatli nagruzkali trenirovka davrida uykusizlik 35% kurashchilarda, vazn yo‘kotish davrida - 59% kurashchilarda, emotsional-ruxiy zo‘rikishda esa 67% xollarda kuzatiladi.

Uykusizlikda uyku xolatiga kulaygina o‘tish uchun kuyidagicha tavsiyalar beriladi: kechki soatlarda asab tizimining ko‘zјaluvchanligini kamaytirish lozim. Buning uchun ochik xavoda tinch sayr kilish, uykudan oldin kamida 2-3 soatdan kechiktirmay ovkatlanish lozim. Kechasiga achchik choy ichishdan voz kechish zarur. Uykudan oldin xonani shamollatish foydalidir. Kulay bo‘lgan o‘rinda uxlash tavsiya kilinadi. Ilik (issik emas), iloji boricha archali ekstrat bilan tayyorlangan vanna yaxshi samara beradi. Bir kator xollarda oyoklarning sovuk kotishi uxlashga xalakit beradi. Bunday xollarda kechasiga paypok kiyib yotish yoki oyoklarga isitgich (grelka) ko‘yish zarur.
Ko‘rsatib o‘tilgan oddiy vositalar bilan bir katorda medikamentoz dori-darmonlar, elektr uyku, ruxiy boshkarish, ruxiy-mushak trenirovkasi va x.k. ko‘llaniladi.
Uykuni me’yorlashtirish uchun kuyidagi farmakologik dori-darmonlar ko‘llaniladi:

0. 
   Valeriana - gipotalamusga ta’sir ko‘rsatuvchi engil dori-darmonlarga kiradi. Vegetativ asab tizimi tashvishni oladi, salbiy ta’sir ko‘rsatmaydi.
   
1. 
   Valokordin - yurak urishi bilan asabiylashish xolatlarida ko‘llaniladi. Startdan oldingi xolatda foydalanish mumkin.
   

Turli uyku dorilarining ta’sir ko‘rsatishini kuchaytiruvchi vositalar, shuningdek uyku beruvchi samaraga ega dori-darmonlar sifatida dimedrol, suprastin, tavegil va boshk. ko‘llaniladi.