Kontur toklar usuli Usulning qulayliklari

Kontur toklar usuli
Usulning qulayliklari. EYUKlari va qarshiliklari ma’lum bo‘lgan murakkab elektr zanjirlarini tugunlar va konturlar tenglamalari orqali yechish tenglamalar soni juda ko‘p bo‘lgani uchun ancha qiyin. Bu tenglamalar sonini kamaytirish maqsadida kontur toklar tushunchasini kiritamiz, ya’ni 2.1-rasmdagi sxemada ko‘rsatilgandek, mustaqil konturlarda oquvchi I₁₁, I₂₂, I₃₃ kontur toklari sxemani uchta konturiga tegishlidir. Bu vaqtda noma’lum kontur toklarining soni mustaqil konturlar soniga teng bo‘ladi. Bu holatda zanjirni hisoblash uchun Kirxgofning II-qonuniga asoslangan uchta tenglama tuzish kerak bo‘ladi. Kirxgofning I-qonuni buyicha tenglamalar tuzish shart bo‘lmaydi.
Kontur toklari va tarmoq toklari. Kontur toklarni kattaligi qaralayotgan konturdagi barcha tarmoqlar uchun bir xil bo‘ladi. Kontur toklarini tarmoqdagi toklardan farqlash uchun ikkita bir xil indeks bilan belgilanadi.
Tenglamalar tuzish qulay bo‘lishi uchun barcha konturlar uchun kontur toklarini musbat yunalishi bir xil tanlanadi (soat strelkasi buyicha), a konturlar yunalishi kontur toklari yunalishi buyicha olinadi. Kontur tokining absolyut kattaligi shu konturdagi aralash bo‘lmagan faqat shu konturga tegishli bo‘lgan tarmoqdagi tok kattaligiga teng deb olinadi.
I₁ = I₁₁; I₂ = - I₂₂; I₆ = I₃₃ . (2.1)

Aralash tarmoqlardagi (ichki tarmoqlardagi) toklar ikkala qushni konturga tegishlik bo‘lib, shu ikkala kontur toklarini algebraik yig‘indisi (ayirmasi) sifatida aniqlanadi.

I₅ = I₁₁ – I₂₂; I₃ = I₃₃ – I₁₁; I₄ = I₃₃ – I₂₂ .
Kontur EYUKlari. Kontur EYUK deb-shu konturdagi barcha EYUK larning algebraik yig‘indisiga aytiladi. Bizning misolimizda 1321 konturda ikkita EYUK E₁ va E₃ mavjud. Kontur yunalishini kontur toklari yunalishi buyicha olib E₁₁ =E₁ –E₃ ga ega bo‘lamiz.
Xuddi shunday 1431 konturda E₂₂ =–E₂–E₄ va 2342 konturda E₃₃=E₃+E₄+E₆.