Конспект 5340600«Финанслар», 5340900«Бухгалтериялық есап ҳәм аудит»

Пайда алмайтуғын шөлкемлер. Базар шараятында бундай түрдеги шөлкемлерге пайда алыў мәқсетинде ҳәрекет етпейтуғын кәсиплик бирлеспелери, клублар, масжидлер, емлеўхана, коллежлер, жәрдемши жәмийетлери ҳәм басқалар киреди.
Кооперативлар. Кооперативлар өз ағзаларының ресурсларын пайда алыў мәқсетинде бирлестириў тийкарында пайда болады.
Фирманың қысқа ҳәм узақ муддетли аралықтағы хызмети. Фирманың ислеп шығарыўы ҳәм қәрежетлери ҳаққында айтқанда оларды еки түрли ўақыт аралығында қараў лазым, қысқа мүддетли ҳәм узақ мүддетли.
Қысқа мүддетли аралық - бул сондай ўақыт аралығы, фирма бул аралықта хызмет көрсеткенде, ол ислеп шығарыў факторларынан кеминде биреўиниң көлемин өзгертире алмайды. Бундай факторға өзгермес ислеп шығарыў факторы деп аталады.
Өзгермес фактор сыпатында фирма капиталы - ислеп шығарыў қуўаты есапланады. Мәселен, фирма капиталынан пайдаланыў бағдарын өзгертириў ушын әдетте узақ ўақыт талап етиледи. Таза завод қурыў ушын, биринши нәўбетте оның проекти ислеп шығылады, үскене ҳәм технологиялық линиялар сатып алынады ҳәм орнатылады. Усы жумысларды әмелге асырыў ушын көп ўақыт талап етиледи (кеминде бир жыл).
Узақ мүддетли аралық - бул аралықта фирма ислеп шығарыўда пайдаланып атырған барлық ислеп шығарыў факторлары көлемин (ислеп шығарыў қуўатын ҳам) өзгертиреди. Узақ мүддетли аралықта барлық ислеп шығарыў ресурслары өзгереди ҳәм бундай ресурсларга өзгериўшең ресурслар деп аталады.
Қысқа мүддетли аралықта фирма ислеп шығарыў қуўатын өзгертире алмайды, бирақ оннан пайдаланыўды интенсивлестириўи мүмкин.
Узақ мүддетли аралықта ислеп шығарыў қуўаты да өзгереди. Әлбетте узақ ҳәм қысқа мүддетли аралықлар ҳәр-түрли өнимлер ушын түрилше болыўы мүмкин.
10-тема. Ислеп шығарыў теориясы (2 саат)

1. 
   Ислеп шығарыў факторлары.
   
2. 
   Ислеп шығарыў функциялары ҳәм олардан пайдаланыў.
   
3. 
   Изокванта ҳәм ислеп шығарыў факторларын шекли технологиялық алмастырыў нормасы.
   
4. 
   Изокоста ҳәм ислеп шығарыў қәрежетлерин минималластырыўшы факторлар қәрежетин анықлаў.
   

Ислеп шығарыў - бул керекли өнимлерди таярлаў ушын жумысшы күшинен, үскене ҳәм технологиядан, табийий ресурслардан ҳәмде материаллардан белгили муғдардағы комбинацияда пайдаланыў процесси болып табылады.