Konfransinin

FƏALİYYƏTDƏN DÜŞMÜŞ QUYULARIN YAN LÜLƏ 

VASİTƏSİLƏ BƏRPASI. 

Tələbə:                                                              Elmi rəhbər: 

İsrafilov Nicat Faiq oğlu                                   b.m M.M.Şirinov 

IV kurs ,qrup 285.5 

 

Fəaliyyətdən  düşmüş    quyuların  bərpasında  və  ya  

məhsuldarlğı 

azalmış 

 

quyuların 

məhsuldarlığının 

artırılmasındaüçün    yan  lüləli  quyuların  qazılması    müasir 

dövrün  əsas  məsələlərindən  biridir.    Belə  ki,hal-hazırda 

istismar  olunan    bütün    yataqlarda  gücdən  düşmüş  və  ya  az 

debitli  quyular  vardır.  Belə  quyuların  normal    quyular 

sırasından çıxmasının əsas səbəbləri məhsuldar laylarda neftin 

həcminin  azalması  və  quyu  dibində  tıxacların  əmələ 

gəlməsidir(qum, parafin, suyun yığılması və s.) 

        İstismardan  düşmüş  və  ya    qəza  quyularının  bərpası 

müxtəlif üsullarıla yerinə yetirilir. Bunlar  arasında yan lüləlnin 

qazılması  böyük  əhəmiyyət  kəsb  edir.    Bu  üsulun  tətbiqi    o 

zaman ki, həmin quyuların   əsaslı təmirlə yaxud digər üsul  və 

vasitələrlə  bərpası mümkün olmur.  

        Maili istiqamətli quyuların qazılmasının başlangıcı keçmiş 

SSRİ  məkanında  30-cı  illərə  təsadüf  edilir,  bunların  50% 

Azərbaycanda qazılmışdır. 

    1930-cu ildə  Texasda (ABŞ) ilk dəfə  olaraq  yan lüləli quyu 

qazılmışdır. Bu lülənin uzunluğu cəmi 7 m olmuşdur. 

        Bizim  ölkədə  ilk  yan  lüləli  quyuların    qazılması  1936-cı 

ilə  təsadüf  edir.  Quyuların  fəaliyyətsiz  dayanmasının  əsas 

səbəblərindən  biridə  quyularda  baş  vermiş  qəza  və 

mürəkkəbləşmələr 

nəticəsində 

texnoloji 

proseslərin 

pozulmasıdır.  Bunlara    daxildir:  qazıma  prosesində  alətin 

---

88 

 

tutulması,  sınması,  müxtəlif  xarakterli  mürəkkəbləşmələr.  Bir 

intervalda qazıma məhlulun udulması digər intervalda neft-qaz-

su təzahürün olması və s..                                       

       Qoruyucu 

kəmərlərlə 

möhkəmləndirilmiş 

quyu 

lülələrindən yan lülənin qazılması üç sxemdə aparılır:qoruyucu 

kəmərdə açılmış pəncərədən stasionar paz şəkilli inhirafetdirici 

tərtibatlar  və  ya  çıxarıla  bilən  inhirafetdirici  ilə,  qoruyucu 

kəmərdə 

açılmış 

pəncərədən 

inhirafetdirici 

quyudibi 

mühərriklə qazılmasıdır. 

          Bu  baxımdan    yan  lülənin  qazılmasında  texniki  iqtisadi 

göstəricilərin  artırılması  üçün,    bərpa  ediləcək  quyuların 

mürəkkəbləşməsiz və səmərəli üsullarla qəzasız qazılmalarının 

təmin edilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir.