Konfransinin

 

C

3

-C

4

 KARBOHIDROGENLƏRININ ÇEVRILMƏSINDƏ 

SEOLIT KATALIZATORLARIN KATALITIK 

XÜSUSIYYƏTLƏRININ TƏDQIQI 

 

Magistr:                                                         Elmi rəhbər: 

Qubadova Ayşən Sahib qızı                         dos. Babayev Rauf 

II kurs,qrup: A3337 

 

Yüngül  karbohidrogenlərin  tərkibinə  daxil  olan  təbii, 

səmt  və  neft  emalı  qazları  neft  kimya  məhsullarını  əldə 

etməkçün  əlverişli  xammaldır.  Qaz  emalı  və  neft  emalı 

zavodlarında,  qaz  kondensatın  stabitləşdirmə  zavodlarında 

istehsal  olunan  karbohidrogen  qazları  əsasən  yanacaq  olaraq 

istifadə  olunur.  Bu  qazlarin  tərkibinə  C

3

-C

4

  daxildir  ki, 

aromatik  karbohidrogenlərin  istehsalı  üçün  xammal  ola 

bilər.Aromatik  karbohidrogenlərin  tərkibində  benzol-toloul-

---

183 

 

kerosin (BTK)  fraksiyasi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

 

Məsələn, 

ABŞ-da, BTK 2003-cü ildən 2013-cü ilədək idxal edir. 

BTK həm  motor  yanacaqlarının tərkib hissəsi  kimi, həm 

də  ayrılmasından  sonra  sintetik  kauçuk,  plastik,  dərman, 

boyalar və s. istehsalı üçün xammal kimi istifadə olunur. 

Bu  işin  məqsədi  doymuş  karbohidrogen  C

3

-C

4 

çevrilməsində  seolitdən  olan  katalizatorların  katalitik 

xüsusiyyətlərini öyrənməkdir. 

Təcrübə 500 və 650°C temperaturda, atmosfer təzyiqində 

həyata keçirilir. Sınağın müddəti 1 saat idi. 

Xammal  neft  qazlarıdır

 

(propan,  izobutan,  n-butan  və 

propan-butan  fraksiyası).

 

Katalizator  kimi  seolit  tərkibli 

katalizatorlar-dan 

istifadə 

olunur, 

tərkibi 

25% 

seolit, 

əlaqələndirici  Al-Si,  modifikator kimi  ZnO(9%). Analizatorun 

sabit  həcmi  (həcmi  10  sm)  olan  axın  tipli  laboratoriya 

qurğusundan  istifadə  etdik.  Maye  məhsulları  tərkibi 

ultrabənövşəyi  detektor  və  reftaktometr  istifadə  edərək  maye 

xromatoqrafiya  ilə  tədqiq  edilmişdir.Qazın  kəmiyyət  və 

keyfiyyət  tərkibi  bir  istilik  keçiri-ci  detektoru  istifadə  edərək, 

xromotoqrafda  “Xrom-4”  üzərindəki  qaz  xromatoqrafiyası  ilə 

müəyyən edilmişdir.