Kompleks darsliklar

1.5. GAZLAMALARNI O‘NG VA TESKARI TOMONLARINI ANIQLASH.


Polotno – to‘qimachilikda iplarni o‘zaro o‘rilishidan hosil bo‘ladigan gazlama, trikotaj, to‘r parda va boshqalar materiallarning umumiy nomi. Tor ma’noda bir xil yo‘g‘on-ingichkalikdagi arqoq va o‘rish iplaridan to‘qiladigan (polotno o‘rilishi) zig‘ir tolali gazlama, shoyi va ip gazlama.
Polotno to‘qimachilik ishlab chiqarishda qaynatadigan iplarning o‘zaro o‘rilishidan hosil bo‘ladigan gazlama, trikotaj, to‘r-parda va boshqa materiallarning umumiy nomi. Polotning cheti tep-tekis chiqishi (“o‘rimlar hosil bo‘lishi”) uchun qatorning oxirgi (eng chetki) halqasini ters halqa qilib to‘qish kerak. Navbatdagi qator esa u birinchi halqa hisoblanadi, shuning uchun uni chap ilmoq(spitsa)dan o‘ng ilmoqga to‘qimasdan o‘ziga ko‘chirish kerak (bunda asosiy ip ilmoqning orqasida turadi) polotnoning milki (cheti) kungirador bo‘lmog‘i uchun qatorning oxirgi (chetki) halqasi o‘ng halqa qilib to‘qiladi, navbatdagi qatorni to‘qishda birinchi halqa bo‘lganligidan, o‘ng ilmoqga to‘qilmasdangina ko‘chirib qo‘ya qolinadi. To‘qimachilik sanoati xilma-xil gazlamalarni ishlab chiqarmoqda. Gazlamalar tashqi ko‘rinishi bo‘yicha turli xususiyatlarga egadir. Ulardan kiyimlar tikishda har xil ishlov beriladi, xuddi shuningdek yuvishda, tozalashda va dazmollashda ularning o‘ziga xos hususiyatlari hisobga olinadi.
Tolalardan to‘qilgan gazlamalar ikki guruxga bo‘linadi: Tabiiy tolalar: paxta, zig‘ir, jun va tabiiy ipak gazlamalar. Ximiyaviy tolalar: sun’iy va sintetik gazlamalar. Tabiiy tolalarga o‘simliklar (paxta, zig‘ir)dan, xayvonlar junidan olingan tolalar va ipak kiradi. Bu gazlamalardan o‘z xususiyatiga ko‘ra ko‘ylak, kostyum, palto) finboshlik va boshqa narsalar tikiladi.
Polotno to‘qish. Bo‘ylama va ko‘ndalang iplar chatishib gazlamalar hosil bo‘ladi. Eng oddiy to‘qish polotnoning to‘qilishidir. Iplar xar bir yo‘nalishda o‘rin almashadi. Bunday to‘qishda gazlamaning o‘ng va teskarisi bir xil bo‘ladi.
Amaliy ish