Kompleks darsliklar

Mavzu: Polotno to‘qish namunasini tayyorlash
Asbob va moslamalar: rangli qog‘oz, qaychi, yelim, santimyetr, albom, ish qutichasi.

Ikki xil qog‘ozdan polotno to‘qishni ko‘rsatish. Gazlama to‘qishda bo‘ylama qog‘oz - tanda va ko‘ndalang qog‘oz arqoq xisoblanadi. Polotno to‘qishni amalda bajarish qo‘yidagichadir:
Ninaga ipni o‘tkazib ramkaga mahkamlanadi (19-rasm, a).
Ipni ramkadan bo‘ylamasiga aylantirib tortiladi. Bu bo‘ylama ip bo‘ladi (19-rasm, b).
Boshqacha rangli ipni ikki qavat qilib, mokiga o‘raladi va bo‘ylama iplar orasidan (birining ustidan, ikkinchisining ostidan) o‘tkaziladi. Bu ko‘ndalang iplar bo‘ladi (19-rasm, v).
Oxirida ipni uzmay, oxirgi ipni aylantirib qaytariladi. Gazlamaning enida ikki tomonida milk hosil bo‘ladi (19-rasm, g). Tayyorlangan namunani ramkasi bilan albomga yopishtiriladi.
Gazlama to‘qish dastgohidan olingach, usti g‘adir-budir, ko‘kimtir yoki sarg‘ish rangga ega bo‘ladi. Bu gazlamaning usti tekislanadi, oqartiriladi, bo‘yaladi yoki gul bosiladi (texnologik ishlov beriladi). Gazlamaning ikki tomoni — o‘ngi va teskarisi gulining bosilishiga, silliqligiga, tuki va tozaligiga qarab aniqlanadi.


Mavzu: Gazlamaning ung va teskarisini aniqlash.
Asbob va moslamalar: gazlamalarning parchalari, daftar yoki albom, yelim, cho‘tka, hisobot namunasi (3-jadval).
3-jadval

Gazlamalar	Gazlamaning tomonlari
	o‘ngi	teskari
Gul bosilgan Sidirg‘a, yaltiroq Tukli bir rangli Arqog‘i xar xil rangli

Ishning borishi:
Xar xil rangli gazlamalarning parchalari bilan tanishish.
Gazlamaning o‘ng-teskari tomonini aniqlang. Gazlama parchasini ikkiga bo‘lib, albomga yopishtiring (birinchi o‘ngi, ikkinchi teskarisi).
Xisobot namunasini to‘ldiring.

Mustahkamlash uchun savollar

1.Bo‘ylama va ko‘ndalang iplarning yo‘nalishi qanday aniqlanadi?
2.Gazlamaning o‘ng va teskari tomonlari qanday bilinadi?
3.Gazlamaning milki titilib ketmasligining sababini tushuntiring.
4.Yigiruvchi va tukuvchi kasblari haqida nimalarni bilasiz?
5.To‘qimachilik tolalarining olinishi haqida suzlang.
6.Gazlamaning guli qaysi tomonida aniqroq ko‘rinadi?
7.Bo‘ylama va ko‘ndalang iplarning nomini ayting.
8.Gazlamadagi qaysi ip ko‘proq cho‘ziladi?