Klinik laboraтoriya тekshirish usullari

3.4.3. Bilirubinni ekspress test-tilimchalar yordamida aniqlash
A. Zaruriy materiallar: sentrifugalanmagan yangi siydik; reaktivli
test-tilimchalar.
B. A n i q l a s h u s u l i :
1. Тest-tilimcha o‘rovidan olinadi-da, o‘rovining qopqog‘i darhol
berkitib qo‘yiladi.
2. Siydikni aralashtirib, unga tilimcha botiriladi-da, darrov
chiqarib olinadi.
3. Тilimchaning uchini idish chetidan yurgizib, suyuqlikning
ortiqchasi ketkaziladi.
4. Тest-zona rangi o‘rovining shkalasidagi rangga solishtirib
ko‘riladi.
Yodda tutish kerak! Yangi olingan siydik namunalari oftob,
shuningdek, fluoressentlovchi nurlar ta’siridan ehtiyot qilinishi
kerak, chunki bilirubin tez oksidlanib, biliverdinga aylanib qoladi,
test-tilimchada esa, buni aniqlash uchun reaktiv bo‘lmaydi.
D. Normal natijalar. Normada natija manfiy bo‘ladi, ya’ni siydikda
bilirubin topilmaydi.
E. Patologiyasi. Тestning musbat natija berishi patologik bo‘lib
hisoblanadi, ya’ni siydikda bilirubin (bilirubinuriya) topiladi.
Bilirubinuriya quyidagilarga ishora qilishi mumkin: obstruktiv
(mexanik) sariq kasalligiga; gepatotsellular sariq kasalligiga; virusli
gepatitlarning ilk bosqichiga (bemorda sariq kasalligining klinik
belgilari paydo bo‘lmasidan oldin).
Qonda birikkan bilirubin miqdori ko‘payib ketgan mahalda
siydikda bilirubin topiladi. Bunda mexanik (obstruktiv) sariq kasalligi
bilan gepatotsellular (jigarga aloqador) sariq kasalligi kuzatiladi,
bunday paytlarda birikkan bilirubin ham, birikmagan bilirubin
ham bir yo‘la ko‘paygan bo‘ladi.
Gemolitik sariq kasalligi bilan og‘rigan bemorlarda yoki qonda
birikmagan bilirubin paydo bo‘ladigan boshqa holatlarda siydikda
bilirubin topilmaydi.
F. Soxta reaksiyalar.
 Тest sezgirligi nitritlar ta’sirida kamayib
qoladi, nitritlar siydik yo‘llarining tabiatan bakteriyalarga aloqador
bo‘lgan turli kasalliklarida siydikda paydo bo‘lishi mumkin. Siydikni
qizil rangga bo‘yaydigan yoki kislotali muhitda qizil rang beradigan
dori moddalarini ichadigan bemorlarda soxta musbat reaksiyalar
bo‘lishi mumkin. Ana shunday dori preparatlarining biri fena-
zopiridindir.

---

43