Klinik laboraтoriya тekshirish usullari

Gemoglobinni Sali usuli bo‘yicha aniqlash
A.
 Zaruriy reaktiv va jihozlar: kapillar qon; 0,02 ml li kapillar
piрetka; 5 ml li tomizgich; noksimon piрetka; xlorid kislotasining
0,1 N eritmasi; Sali shtativi va Sali probirkalari; eritmalarni
aralashtirish uchun ishlatiladigan laboratoriya shisha tayoqchalari;
soat.
B.
 A n i q l a s h u s u l i :
1. Darajalarga bo‘lingan Sali probirkasini 20,0 beligisiga qadar
0,1 N xlorid kislota eritmasi bilan to‘ldiriladi.
2. Kapillar piрetkaga 0,02 ml belgisigacha qon olinadi, piрetkada
havo pufakchalari yo‘qligiga ishonch hosil qilinadi.

---

104
3. Kapillar piрetkaning tashqi
tomonidagi qonni artib olinadi.
4. Piрetkadagi qon sathi
0,02 ml darajasida turganiga
ishonch hosil qilinadi.
5. Qonni darajalarga bo‘lin-
gan va ichiga kislota quyilgan
probirkaga puflab tushiriladi va
tomizgichni kislota bilan uch
marta chayib olinadi.
6. Probirkada 5 daqiqa tur-
gandan keyin uni Sali shtativiga
qo‘yiladi.
7. Тekshirilayotgan namuna
rangini yaxshi yorug‘lik tushib
turadigan joyda, yaxshisi deraza
yonida Sali shtatividagi standart
bilan solishtirb ko‘riladi. Rangi
standart rangiga to‘g‘ri kelsa yoki sal ochroq bo‘lsa, gemoglobin
miqdori 40 g/100 ml yoki bundan kamroq bo‘ladi.
8. Rangi to‘qroq bo‘lsa, probirkadagi qonga tomchilatib kislota
yoki distillangan suv qo‘shib, uni suyultirish zarur, bunda har bir
tomchidan keyin suyuqlikni shisha tayoqcha yordamida yaxshilab
aralashtirish kerak.
9. Rangi standartga to‘g‘ri kelishi bilan muolajani to‘xtatiladi
va darajalarga bo‘lingan probirkadagi suyuqlikning pastki meniskiga
to‘g‘ri keladigan darajani aniqlab olinadi (13-rasm).
10. Konsentratsiyani 10 ga ko‘paytirib, g/100 (g%) dan g/l ga
aylantiriladi.
D. Normal natijalar. O‘zgarishlarning chegaralari:
erkaklarda: 140–180 gramm/litr (14,0–18,0 g %);
ayollarda: 120–160 gramm/litr (12,0–16,0 g %).
E. Patologiyasi. Natijalarning normal ko‘rsatgichlardan past
bo‘lishi anemiya borligini ko‘rsatadi. Normal ko‘rsatgichlardan
yuqori bo‘lishi polisitemiyani ko‘rsatadi.
13-rasm.
Gemoglobinni
Sali usulida tekshirish.

---

105