Klassik universitet darsligi o'zbekiston Milliy universitetining 100 yilligiga bag’ishlanadi

Nazorat savollari: 
1. GPS tarixi haqida siz nimani bilasiz? 
2. GPSning umumiy printsipi nima? 
3. GPS yo'ldoshlarining orbitalari haqida nimalarni bilasiz? 
4. Psevdouzoqlik nima? 
5.  Zamonaviy  GPS  qabul  qiluvchilar  bir  vaqtning  o'zida  qancha  kanalni 
olishi mumkin? 
6. Kosmik segment nima? 
7. Boshqaruv segmenti nima? 
8. Iste'molchi segmenti nima? 
9. GPS texnologiyasining asosiy afzalliklari nimadan iborat? 
 
 
2.9. Tashqi manbalardan axborotlarning olinishi 
 
GAT  loyihasini  ro‘yobga  oshirishning  dastlabki  bosqichini 
axborotlarni  yig‘ish  masalasi  tashkil  qiladi.  Tabiiyki,  berilgan  loyiha 
bo‘yicha  axborotlarni  olish  -  bu  juda  murakkab  masala  hisoblanadi  va 
odatda,  har  doim  pullik  to‘lov  asosida  amalga  oshirilishi  talab  qilinadi. 
Har  bir  holatda  asosiy  (birlamchi)  yoki  yordamchi  (ikkilamchi) 
ma’lumotlar  bazasini  xosil  qilishning  tegishli  manbalari  mavjud 
hisoblanadi.  Quyidagi  jadvalda  ushbu  manbalar  haqida  qisqacha 
ma’lumotlar keltirilganligini ko‘rish mumkin:  
Potensial  foydali  geografik  axborotlar manbalariga  ega  bo‘lishdan keyin, 
bu axborotlarni GAT ma’lumotlar bazasi tarkibiga kiritish talab qilinadi. 
Agar, bu ma’lumotlar maqsadga yo‘naltirilgan GAT dasturiy tizimiga xos 
bo‘lgan  formatda  bo‘lsa  yoki  bu  ma’lumotlar  mavjud  dasturiy  ta’minot 
ushbu  ma’lumotlarni  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  o‘qish  olish  imkoniyatiga  ega 
bo‘lgan  formatda  bo‘lsa,  u  holda  bajarilishi  belgilangan  ishlar 
osonlashadi. Agar, bu ma’lumotlar maqsadga yo‘naltirilgan GAT dasturiy 
ta’minot  tizimiga  mos  tushmasa,  u  holda  bu  ma’lumotlarni  etkazib 
beruvchilardan  ma’lumotlarni  mos  keluvchi  formatga  qayta  o‘zgartirish 

---

 
54 
talab  qilinishi  tavsifidagi  muqobil  yo‘nalishlardan  foydalanish  zarur 
hisoblanadi  yoki  ma’lumotlarni  qayta  o‘zgartirishga  mo‘ljallangan  - 
Feature  Manipulation  Engine  ot  Safe  Software  kabi  boshqa  ishlab 
chiqilgan dasturiy ta’minot ma’sulotlaridan foydalanish tavsiya qilinadi. 
 
2.9.1.
 
Jadval 
Axborot olish manbalarining qisqa ma’lumotlari