Klassik universitet darsligi o'zbekiston Milliy universitetining 100 yilligiga bag’ishlanadi

 
Nazorat savollari:  
1. DWG nimani anglatadi? 
2. DWG formatini qo'llab-quvvatlaydigan dasturlar qanday? 
3. SAPR nima? 
4. DXF nimani anglatadi? 
 
3. 
GEOGRAFIK 
MA’LUMOTLARNI 
YIG‘ISH 
VA 
BOSHLANG‘ICH QAYTA ISHLASH 
 
3.1. Makonga oid ma’lumotlar manbalari 
 
GATning  axborotlarga  tegishli  ta’minotini  makonga  oid 
ma’lumotlar manbalari tashkil qiladi. GATning axborotlarga oid ta’minoti 
-  bu  chegaraviy  darajada  qiyin  ish  hisoblanishi  saqlanib  qolmoqda. 
Geoaxborotlar loyihalarida axborot ta’minotga sarflanuvchi sarf-harajatlar 
loyihaning umumiy qiymatining 90% qismigacha etishi qayd qilinadi.  
Makonga  oid  ma’lumotlarning  hajmi  haqida  quyidagi  maxsus 
amalga  oshirilgan  tadqiqotlar  natijalari  asosida  umumiy  tasavvurga  ega 
bo‘lish mumkin:  ya’ni, milliy, hududiy va idoralarga oid barcha axborot 
resurslarini  tashkil  qiluvchi  ma’lumotlarning  70%  gacha  qismi  makonga 
oid  o‘zaro  bog‘liqlikka  ega  hisoblanadi  yoki  koordinatalar  asosida 
DXF (ingliz tilida - «
Drawing eXchange Format
) - bu ATLT ilovalari
o‘rtasida grafik axborotlarni o‘zaro almashinish uchun ochiq fayllar
formati hisoblanadi.

---

 
57 
ifodalanadi  va  o‘z  navbatida,  makonga  oid  maqomiga  ega  bo‘lgan 
ma’lumotlardan tarkib topadi.  
Zamonaviy  jamiyatda 
geoaxborotlar
  -  bu  milliy  resurs  sifatida 
qarab  chiqiladi.  Shuningdek,  geoaxborotlar  yaratiluvchi  va  sotiluvchi 
tovar  sifatida  ham  o‘rin  tutadi.  Geoaxborotlar  makonga  oid  tuzilmalar 
bilan  bog‘liq  bo‘lgan  dolzarb  (faol  holatdagi)  axborotlardan  foydalanish 
talab qilinuvchi tashkilotlarda boshqaruvning asosi sifatida xizmat qiladi. 
Geoaxborotlar o‘z tarkibiga axborotlar va axborotlarga oid maxsulotlarga 
xos bo‘lgan barcha xossa-xususiyatlarni birlashtiradi va ushbu holat uning 
asosiy o‘ziga xos takrorlanmas jihatlaridan biri hisoblanadi. Axborotlarni 
yig‘ishda ikkita masala hal qilinadi: ya’ni, birlamchi geoaxborotlarni olish 
va ularning geoma’lumotlar tarkibida qisman qayta o‘zgartirilishi amalga 
oshiriladi.  
1. GISda ma'lumotlar bazasi qanday? 
2. ma'lumotlar bazasi qanday tashkil etilgan? 
3. Ma'lumotlar bazasi qaerda saqlanadi?