Күкирт кислотасы өндириси

Диаграммадан көринип турғанындай, күкирт кислотасы ҳәм суў, салма-ғы бойынша күкирт кислотасының муғдары 98,3 % ҳәм қайнаў темпера-турасы 338,8 0С болған азеотроп араласпаны пайда етеди. Суйылтырыл-ған кислотаны айдағанда жоқарыдағы азеотроп араласпа алынғанға шекем суў айдалады. Керисинше, атмосфералық басымда 296,2 0С қай-наў температурасына ийе болған суўсыз күкирт кислотасы қыздырыл-ғанда, тарқала отырып, SO3 ти жойтады ҳәм қалған суўдың есабынан, азеотроп араласпаға сәйкес келиўши кислотаны пайда етеди.

• Диаграммадан көринип турғанындай, күкирт кислотасы ҳәм суў, салма-ғы бойынша күкирт кислотасының муғдары 98,3 % ҳәм қайнаў темпера-турасы 338,8 0С болған азеотроп араласпаны пайда етеди. Суйылтырыл-ған кислотаны айдағанда жоқарыдағы азеотроп араласпа алынғанға шекем суў айдалады. Керисинше, атмосфералық басымда 296,2 0С қай-наў температурасына ийе болған суўсыз күкирт кислотасы қыздырыл-ғанда, тарқала отырып, SO3 ти жойтады ҳәм қалған суўдың есабынан, азеотроп араласпаға сәйкес келиўши кислотаны пайда етеди.
• Солай етип, 80 % – тен аз муғдарда күкирт кислотасын тутқан еритпе-лер, қыздырғанда тек суў пуўларын жоғалтады, концентрациясы жоқа-ры болған еритпелер күкирт ангидриди пуўларын ажыратып шығарады.

• Күкирт кислотасының суўлы еритпелери қайнағанда пуўлардың қурамы

Күкирт кислотасы суӯлы еритпелериниң 0,98 МПа да қайнаӯ диаграммасы

Күкирт кислотасын концентрациялаў ушын концентраторлар деп аталыўшы үскене-лер қолланылады, оларда кислотаны қыздырыў төмендегише әмелге асырылады: 1) үскенениң дийўаллары арқалы, 2) жаныў газлериниң концентрацияланыўшы кислота менен тиккелей тийисиўи арқалы. Кейинги усыл санаатта кең тарқалған.

• Күкирт кислотасын концентрациялаў ушын концентраторлар деп аталыўшы үскене-лер қолланылады, оларда кислотаны қыздырыў төмендегише әмелге асырылады: 1) үскенениң дийўаллары арқалы, 2) жаныў газлериниң концентрацияланыўшы кислота менен тиккелей тийисиўи арқалы. Кейинги усыл санаатта кең тарқалған.
• Күкирт кислотасын ыссы газлер менен тиккелей тийисиўи арқалы концентрациялаў – гетероген процесс болып табылады. Буннан келип шығып, газдиң суйықлық пенен тийисиў бети қаншелли кең болса, жыллылық ҳәм масса алмасыў соншелли жеделлеседи.
• Күкирт кислотасын концентрациялағанда тек суў пуўланып қоймастан кислотаның өзиде пуўланыўы мүмкин. Температураның ҳәм күкирт кислотасы концентрациясының артыўы менен оның пуўларының тығызлығы ҳәм оның пуўланыўы артады. Бирақ темпе-ратураның өсиўи менен күкирт кислотасының күкирт ангидридине ҳәм суўға диссоциацияланыўы күшейип кетеди. Температураны пәсейткен жағдайда күкирт ангидриди суў менен қайтадан кислотаны пайда етеди. Бул газ ағымында көп муғдарда майда дисперсли күкирт кислотасы думанының жыйналып қалыўына алып келеди. Сонлықтан концентраторлар думанды шөктириў ушын үкенелерге ийе болыўы тийис.

• 1 – барабанлы концентратор
• 2 – камера
• 3 – камера
• 4 – ошақ
• 5 – барабан
• 6 – холодильник
• 7 – электрофильтр