Kitap Kapağı. cdr

1. Yaylada Hayat ve Günlük Yayla İşleri 

Yaylada  günlük  hayat  yaylacılar  için  hayvan  bakımı  ve  süt  ile  ilgili  üretimlerin 

etrafında şekillenmektedir. Geleneksel yaylacılıkta kadın, ineklerin bakımı, temizlenmesi ve 

beslenmesi,  sütün  sağılması,  ineklere  ot  temin  edilmesi  gibi  işlerin  sorumlusudur.  Süt 

ürünlerinin  değerlendirilmesi,  tereyağı,  peynir  gibi  ürünlerin  imal  edilmesi  de  kadının  ev 

işlerinin doğal bir parçasıdır. Yaylanın üretim ayağını oluşturan bu işler, günlük ve haftalık 

olarak planlanan bir dizi işlemi gerektirir. Erkekler için ise daha çok “hoşça vakit geçirmeye” 

yönelik  bir  yayla  anlayışı  söz  konusudur.  Yaylada  bulunmayan  bazı  temel  ihtiyaç 

malzemelerini (un, şeker, çay, besi yemi ..vs) temin etmek, hayvan yemi satın almak, erkeğin 

“evi geçindiren” rolünün en önemli parçasıdır. Ayrıca bahçe tamiri, ev tamiri gibi işlerde 

erkekler  devreye  girmektedir.  Odun  kesme,  ağaç devirme  gibi  kadınlarla  erkeklerin  ortak 

yaptığı işler nadirdir ve burada motor kullanımıyla ilgili hiyerarşik bir algı da söz konusudur. 

Yayla  mevsiminde  köyde  de  tarım  ve  hayvancılıkla  ilgili  işler  devam  etmekte,  kadınlar 

buradaki  faaliyetleri  de  yürütmektedir.  Kadınların  köydeki  yoğun  uğraşlara  rağmen 

yayladaki işlerden geri durmaması, yaylayı “kadına ait” bir faaliyet alanı kılmaktadır.  

Yayla kültüründe kadın işi – erkek işi algısını ortaya koymada dikkatleri yaylaya has 

günlük  işlere  yönlendirmek  gerekmektedir.  Çocuk  bakımı,  yemek,  çamaşır  gibi  gündelik 

işler yaylaya has olmadığı için çalışmamıza alınmamıştır. Yayla işlerinde en önemli konu 

“ineklerin bakımı ve ürünlerin elde edilmesi”dir. İneklerin bakımı “ahırla ilgili” bir dizi iş 

yükünü getirir. “Evcil büyükbaş hayvanların barındığı kapalı yer, hayvan damı” anlamına 

gelen ve  İkizdere’de, Farsça’daki şekliyle “aḫur” olarak telaffuz edilen “ahır”, geleneksel 

yayla evlerinde evin kot farkından dolayı değerlendirilen alt kısmıdır ve ev dışında harcanan 

emeğin büyük kısmının mekânıdır. Kimisi günde birkaç defa tekrarlanmak şartıyla başlıca 

yayla işleri, çoğunlukla hayvancılık odaklı işlerdir.