Tadqiqot maqsadi va vazifalari. Bitiruv malakaviy ishining maqsadi, ma’naviyat talimotini falsafiy tahlil qilish va Jaloliddin Rumiyning boy falsafiy -ma'naviy merosini o‘rganish va tadqiq etishda xolisona yondoshuv, Rumiy ijodidagi ma'naviy komillik masallarini falsafiy tahlil qilish va qiyosiy o‘rganish, uning falsafasiga bo‘lgan Sharq va G‘arb tadqiqotchilarining asarlarini qiyosiy tahlil qilish, Rumiy nazarda tutgan inson ma'naviy kamoloti muammolarining G‘arb falsafasidagi mushtarak jihatlari va bugungi kundagi ahamiyatini ochib berishdan iborat.
Jaloliddin Rumiy ma’naviyat iy qarashlarining shakllanishiga ta'sir ko‘rsatgan omillar, mavlaviya tariqatining yo’zaga kelishi, Rumiy ilmiy-amaliy faoliyatining natijasi sifatidagi ahamiyati, komillikka eltuvchi ahloqiy fazilatlarning Rumiycha tasnifi va tavsifi, inson ma'naviy kamolotiga ijobiy va
salbiy ta'sir etuvchi ichki va tashqi omillar, Mavlono Rumiyning komil inson tamoyiliga doir konseptual yondoshuvlarning falsafiy tahlili, komil insonni tarbiyalashga doir zamonaviy konsepsiyalar, Rumiy ta'limotidagi mushtarak jihatlar va uning falsafiy merosining yosh avlodni komillik ruhida tarbiyalashdagi ahamiyati kabi muhim jihatlarni tadqiq etishdan iboratdir.
Tadqiqot ob'ekti. Ilmiy tadqiqot ob'ektini Jaloliddin Rumiy ijodiy-falsafiy merosi, hozirga qadar uning ma'naviy merosi xususidagi ilmiy manbalar, Rumiy ilmiy merosini o‘rganishga bag‘ishlangan yurtimizdagi va xorijdagi tadqiqotlar tashqil qiladi.
Tadqiqotning predmeti. Jaloliddin Rumiy ma’naviyat iy ta'limotida inson ma'naviy kamoloti masalasining talqin etilishining konseptual-metodologik va aniq faktologik tamoyillarini o‘rganish va ilmiy-nazariy tahlili.
Tadqiqotning ilmiy yangiligi. Bitiruv malakaviy ishida Jaloliddin Rumiyning ma’naviyat iy ma'rifiy merosi alohida falsafiy tahlil ob'ekti sifatida o‘rganildi. Tadqiqotning ilmiy yangiligi yana quyidagilarda namoyon bo‘ladi:
- Jaloliddin Rumiy ijodidagi inson ma'naviy kamoloti masalalari falsafiy
tahlil qilinib, boshqa falsafiy qarashlar bilan qiyoslandi.
- Mavzuni tadqiq qilishda mustaqillik davrida O‘zbekiston olimlari
tomonidan ishlab chiqilgan xolisona falsafiy tamoyillar, yurtimiz va xorijdagi
ma’naviyat va Rumiy ijodini o‘rgangan olimlar tadqiqotlari asosida mustaqil
ob'ektiv va sub'ektiv yondoshuvlarga asoslandi.
- Jaloliddin Rumiyning jahon ma'naviyati va falsafasiga qo‘shgan beqiyos
hissasi, komil inson tarbiyasida, yoxud inson ma'naviy kamoloti xususidagi
o‘ziga xos qarashlari va amaliy faoliyatini izchillik bilan tahlil qilishga harakat
qilindi.
- Jaloliddin Rumiyning falsafiy qarashlaridagi ma'naviy –ahloqiy
asoslaridan bo‘lmish diniy bag‘rikenglik g‘oyalarining ahamiyati tadqiq qilindi.
- Musulmon Sharqi olimlarining Rumiy ijodiga bo‘lgan sof ma’naviyat iy
yondoshuvlari, G‘arb olimlarining sub'ektiv yondoshuvlaridagi tajriba va
yutuqlari ko‘rib chiqildi va qiyosiy tahlil qilindi.
Jaloliddin Rumiy asoslagan mavlaviya tariqatining inson kamoloti uchun amaliy ahamiyat kasb etuvchi omil va hozirgacha amaliy tarbiya vosita ekanligini falsafiy tahlil etishga kirishildi.
Mavzuni tadqiq qilish barobarida Jaloliddin Rumiy merosining bugungi yosh avlodni komil inson ruhida tarbiyalashdagi dolzarb ahamiyati ta'kidlanib, ta'lim sohasida ma’naviyat va Rumiy falsafiy merosining nazariy asoslaridan foydalanish muhim ahamiyatga ega ekanligi asoslab berishga harakat qilindi.
Do'stlaringiz bilan baham: |