Kirisiw. O’siw h’a’m rauajlanıwdın’ ulıwma nızamlıqları. Реже: Adam organizminin’ bir pu’tinligi

Qabıqtın’ assotsiativlik oblastları. Adamda u’lken yarımsharlardın’ qabıg’ında periferiya menen tuwrıdan - tuwrı afferentlik h’a’m efferentlik baylanısqa iye emes ken’tarqalg’an oblastlar ajıratıladı. Assotsiativlik talshıqlar ja’rdeminde sensorlıq zonalar h’a’m motorlıq zonalar ken’ baylanıs sistemasına iye, bul zonalar assotsiativlik yaki u’shlemshi qabıq zonaları delinedi. Ol qabıqtın’ keyingi bo’liminde to’be shu’yde, h’a’m sheke oblastları arasında, al aldın’g’ı bo’liminde man’nay bo’liminin’ tiykarg’ı maydanın iyeleydi. Primatlarg’a shekemgi barlıq su’t emiziwshilerde assotsiativlik qabıq shama menen jartısın al man’nay oblastı qabıqtın’ barlıq maydanının’ 25%-in iyeleydi. Du’zilisi jag’ınan u’stin’gi assotsiativlik qabattag’ı kletkalar, afferentlik h’a’m efferentlik sistemadag’ı neyronlarg’a salıstırg’anda joqarı rawajlang’anlıg’ı menen ajıralıp turadı. Onın’ ja’ne bir o’zgesheligi polisensorlıq neyronlardın’, yag’nıy h’a’r qıylı sensorlıq sistemalardan informatsiya-lardı qabıllawshı kletkalardın’ bolıwı esaplanadı.
Assotsiativlik qabıqta so’ylew xızmeti menen baylanıslı bolg’an oraylar jaylasqan. Qabıqtın’ assotsiativlik oblastı kelip tu’sken informatsiyanın’ sintezine juwapkershilikli struktura yaki ko’rgizbeli qabıllawdan abstraktlıq simbolikalıq qublısqa o’tiw ushın kerekli apparat retinde qaraladı. Tek adamg’a ta’n bolg’an ekinshi signallıq sistemanın’ qa’liplesiwi qabıqtın’ assotsiativlik zonalarına baylanıslı.
Klinikalıq gu’zetiwlerden belgili arqa assotsiativlik oblast zıyanlang’anda ken’islikte quramalı orientatsiya formaları, konstruktivlik xızmet buzıladı, intelektuallıq operatsiyalardın’ barlıq tu’rlerin orınlawda qıynaladı. So’ylew zonaları zıyanlang’anda so’zdi qabıllaw h’a’m so’z payda etiw mu’mkinshiligi buzıladı. Qabıqtın’ man’nay bo’liminin’ zıyanlanıwı o’tmishtegi ta’jireybeler tiykarında a’h’miyetli signallardın’ bo’liniwin talap etetug’ın h’a’m keleshekti boljap biliwdi boldıratug’ın oylawdın’ pikirlewdin’ quramalı programmalarının’ iske asıw mu’mkinshiliginin’ jog’alıwına alıp keledi.