Kirish. Elektr yuritma asoslari

И
Ф
Б
С



4.15-rasm. Nol nuqtali noreversiv BT li EYU sxemasi (a) va
MQ O‘TD ning tiristorlarni birgalikdagi boshqarish usulidagi xarakteristikalari


Aloxida boshqarish reversiv BT dagi komplektlar orasidagi tenglashtiruvchi toklarni to‘la yo‘qotish uchun ishlatiladi.Bu usulda, boshqarish impulpslari, fakat xuddi shu paytda tok o‘tkazuvchi komplektning biriga beriladi. Ikkinchi komplektga impulpslar berilmaydi va u ishlamay, yopiq xolda bo‘ladi. Xotimada, "TO‘-D" tizimining asosiy xossalari to‘g‘risida to‘xtalamiz.Ko‘rib chiqilayotgan tizim quyidagi afzalliklarga ega:

1. 
   Tezlikni rostlashning ravonligi va katta diapazoni (10 gacha va undan ortiq);
   
2. 
   Olinayotgan sunHiy xarakteristikalarning yuqori bikrligi;
   
3. 
   Elektr yuritmaning yuqori f.i.k. U transformator (0, 93-0, 98) va boshqariladigan to‘g‘rilagichni (0, 90-0, 92) yuqori f.i.k. lari bilan aniqlanadi;
   
4. 
   Elektr mashinalar sonini kamayganligi;
   
5. 
   Ishida shovqin yo‘qligi, xizmat ko‘rsatish va ishlatishning soddaligi.
   

SHu bilan birga, "TO‘-D" tizimiga quyidagi kamchiliklar xam tapluqlidir:

1. 
   O‘zgartkich bir tomonlama o‘tkazishga ega. O‘TDning xarakteristikalarini barcha to‘rt kvadrantda olish uchun reversiv ikki komplektli o‘zgartgichdan foydalanish talab qilinadi.
   
2. 
   O‘TD ning kuchlanishi va toki pulpsatsiya xarakteriga egadir, bu uning ishlash sharoitlarini yomonlashtiradi. Tokning pulpsatsiyasini silliqlash uchun, ko‘p xollarda silliqlovchi reaktor yoki to‘g‘rilashning ko‘p fazali sxemasi ishlatiladi.
   
3. 
   Uzilishli tok rejimi xosil bo‘ladi, bunda xarakteristikalarning bikrligi keskin kamayadi va ular nochiziqli bo‘lib qoladi.
   
4. 
   Tezlikni rostlash diapazonining ortishi bilan, elektr yuritmalarning quvvat koeffitsienti cos  kamayadi, bu koeffitsent "TO‘-D" tizimi uchun quyidagi formula orqali aniqlanadi:
   

cos   cos 

5. 
   Ventilli elektr yuritma manba kuchlanishi va toki shaklining buzilishiga olib keladi.
   
6. 
   Tiristorli o‘zgartirkichlar uncha yuqori bo‘lmagan tok va kuchlanishga nisbatan kichikroq yuklamaga chidamliylikga egadir.
   

Keltirilgan kamchiliklarga qaramasdan "TO‘-D" tizimi, hozirgi paytda rostlanadigan o‘zgarmas tok EYU sining asosiy turi bo‘lib qoldi va u metall qirquvchi dastgox, prokat stanlari, ekskavator va shu kabi mapsuliyatli ishchi mashinalarning yuritmalarida keng qo‘llanilmoqda.