Kirish. Elektr yuritma asoslari

4.11-rasm. MQ O‘TD ning kuchlanishi rostlangandagi dvigatelni ulanish sxemasi (a) va xarakteristikalari (b).

Xarakteristikalar barcha to‘rt kvadrantda bir-birlariga parallel joylashadi; E_o‘=0 bo‘lganda esa O‘TD dinamik to‘xtatish rejimida bo‘ladi.

O‘zgarmas tok EYU si o‘zgartgich turiga qarab, hozirgi paytda asosan quyidagilarni tashkil qiladi: elektr mashinali tizim "generator-dvigatel" (G-D) va "tiristorli o‘zgartkich - dvigatel" (TO‘ - D) tizimi.
"Genarator - dvigatel" tizimi. Bu tizimda dvigatel D yakori generator G ning yakoriga bevosita ulanadi, generator o‘zining harakatlantiruvchi dvigateli M1 bilan birgalikda elektr mashinali o‘zgartgich O‘ ni xosil qiladi (4.12-rasm).
Dvigatelni istalgan rejimi yakorga berilgan kuchlanishni qiymatini va ishorasini o‘zgartirish orqali olinadi; bu kuchlanish generator e.yu.k. E_g dan generator cho‘lg‘amlarining qarshiliklari R_g dagi kuchlanishning tushishi qiymatiga farq qiladi.
E.yu.k. E_g ni o‘zgartirish uchun generatorning magnit oqimi o‘zgartiriladi, o‘z navbatida GQCH cho‘lg‘amidagi qo‘zg‘atish tokini R_kg potensiometri yordamida rostlash orqali amalga oshiriladi.




4.12-rasm. "Generator-dvigatel" tizimining sxemasi


Ushbu tizimda kuchlanishni rostlash, O‘TD ning magnit oqimiga taosir ko‘rsatish bilan birgalikda xam olib borilishi mumkin, bunda tezlikni ikki zonali rostlash tapminlaydi. "G-D" tizimining xarakteristikalari 4.11, b - rasmga mos keladi.
"G-D" tizimining asosiy afzalliklari dvigatel tezligini rostlashning katta diapazoni va ravonligi, xarakteristikalarning yuqori bikrligi va chiziqliligi, O‘TD ning barcha maplum energetik ish rejimlarini xosil qilish mumkinligidir, shu jumladan rekuperativ to‘xtatishni xam. SHu bilan birga bu tizim quyidagi kamchiliklarga ega: elektr mashinalar umumiy quvvatini uch barobar ko‘payganligi, f.i.k. ning pastligi, rostlash jarayonining inersiyaga ega ekanligi va ishlashidagi shovqin.