Kirish Asosiy qism Galogenlarning umumiy tavsifi

Galogenlarning kimyoviy xossalari

Galogenlar juda aktiv elementlardir. Ular oddiy moddalarni qariyb hammasi bilan reaksiyaga kirishadi. Galogenlarning metallar bilan birikish reaksiyalari ayniqsa tez boradi va reaksiya vaqtida ko’p issiqlik chiqadi.

2Na+Gal2=2NaGal

2Fe+3Gal2=2FeGal3

Galogenlar vodorod bilan reaksiyaga kirishib vodorod galogenid gaziga aylanadi.

H2+Gal2=2HGal

Galogenlar suv va ishqor eritmasi bilan disproporsiyalanish reaksiyasiga kirishadi.

Gal2+H2O=HGal+HGalO

Gal2+2NaOH=2NaGal+NaGalO+H2O

Ftor barcha elementlar bilan, hatto nodir gazlar bilan reaksiyaga kirishadi:

Xe+2F2→XeF4

Elementlarning nisbiy elektromanfiylik jadvalida F2 birinchi o’rinda joylashgan. Ftor atomining radiusi kichik bo’lganligi sababli, uning yadrosi elektronlarini juda kuchli tortib turadi. Shuning uchun ftor atomining tashqi qavatidan bironta elektronni chiqarib yuborish nihoyatda qiyin. Ftor eng kuchli metallmas. Ftor eng kuchli oksidlovchi. Kislorod va azot bilan ftor bevosita birikmaydi, qolgan barcha elementlar bilan tagishli reaksion sharoitda bevosita birikadi. Ftor vodorod bilan hatto qorong’uda ham shiddatli reaksiyaga kirishadi, −250 °C da bu reaksiya portlash bilan sodir bo’ladi. Ftor oltin, platina singari nodir metallarga ularni cho’g’ holatigacha qizdirilganda, boshqa ko’pchilik metallarga odatdagi sharoitda ta'sir etadi. Qo’rg’oshin, nikel va misning sirti ftor atmosferasida 100 °C dayoq shu metallarning ftoridlari qatlami bilan qoplanib, metallning ichki qismini ftor ta’siridan saqlaydi. Ftor bilan birikma hosil qilgan elementlar ko’pincha o’zlarining mumkin bo’lgan maksimal valentligini namoyon qiladi.

Xlor kuchli oksidlovchi, ko‘pchilik metallar va metallmaslar (ayniqsa kukun holatda) bilan birikadi.