Кино ва телевидениеда монтаж



Download 2,75 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/86
Sana30.06.2021
Hajmi2,75 Mb.
#105266
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   86
Bog'liq
Монтаж ўқув қўлланмаси ТАТУ 26 01

12-rasm. Okean sayyoxlik kemasi. 
 
Ha,  tajribali  mutaxassislar  bunday  rejissyor  va  operator 
haqida yomon fikrga borib qolishlari aniq.  
11-rasmdagi  kadr  haqida:  “Umumiy  plan.  Lokomotivning 
old qismi” deb aytilsa to‘g‘ri bo‘ladi, nazarimizda.  
Rasmdagi  ikkinchi  kadr  yirikligi  bo‘yicha,  L.Kuleshov 
nazariyasiga  ko‘ra  olis  plan.  Ummon  kema-laynerining  burun 
qismi.  
Olingan  ma’lumotlarni  sarhisob  qilish  vaqti  keldi, 
nazarimizda.  Demak,  o‘zida  inson  yuzidan  sal  kattaroq  biror 
ob’ektni,  masalan  futbol  to‘pini  aks  ettirgan  kadr  –  yirik  plan 
deb  ataladi.  Bordiyu  kadr  insonning  tik  turgan  holatdagi 
bo‘yidan ham kattaroq narsani, masalan filni aks ettirgan bo‘lsa, 
u  holda  bu  kadr  “umumiy  plan”  deb  nomlanadi.  Mana  shu 
yagona  o‘lchov  mezonining  mavjudligi   sababli  ham,  aytaylik, 
“Yirik  plan”  deb  nomlanuvchi  kadrning  o‘lchamlari  unda  aks 
ettirilayotgan narsa yoki buyumning o‘lchamlaridan kelib chiqib 
o‘zgarib  qolmaydi  va  o‘zgarishi  mumkin  ham  emas.  Fikrimiz 
tushunarliroq  bo‘lishi  uchun  “Pashshaning  yirik  plani”ni  misol 
qilib  keltiramiz.  Bu  “Yirik  plan”li  kadrda  pashsha  shu  qadar 
kichkina bo‘lib aks etadiki, uni bir qarashda kadrdan topish ham 
mushkul  bo‘lib  qoladi.  Chunki,  har  qanday  kadrning  yirikligini 
belgilashda  faqat  insonning  kadrda  qanday  masshtabda  aks 


39
 
 
etishini  asosiy  mezon  qilib  olinishini  nazarda  tutadigan  bo‘lsak 
“Pashshaning  yirik  plani”  degan  so‘zning  o‘zi  juda  noto‘g‘ri 
bo‘ladi va agar bordiyu, biz pashshaning yirik plandagi tasvirini 
suratga  olishimiz  zarur  bo‘lib  qolgan  taqdirda  ham  bu  kadrda 
biz o‘ylagandek pashshaning boshi aks etmaydi, balki insonning 
boshi  to‘laligicha  aks  etishi  mumkin  bo‘lgan  kadrda  turgan 
pashsha  aks  etadi.  Albatta,  bunday  katta  maydondan  pashshani 
bir qarashda topish mushkul bo‘ladi.  
Fikrimizni  yana  bir  noto‘g‘ri  misolni  taxlil  qilib  ko‘rish 
bilan  davom  ettiramiz.  “Dengiz  kemasining  yirik  plani”ni 
suratga  olish,  naqadar  noto‘g‘ri  jumla.  Chunki,  yuqoridagi 
misoldan  kelib  chiqib  xulosa  qiladigan  bo‘lsak,  faqatgina  inson 
boshi  sig‘ishi  mumkin  bo‘lgan  bu  kadrda  kemaning  nari  borsa 
biror  kichik  detali,  eshik  tutqichi,  bir  qarich  uzunlikdagi  zanjir 
yoki arqonigina aks etishi mumkin. Kemaning boshqa qismi esa 
kadrdan tashqarida qolib ketadi. Albatta, bunday kadrni ko‘rgan 
tomoshabin kadrda nima aks etganini ham bilmay qolishi tabiiy. 
 
 
Rasm. 13. Bu kadrni kemaning yirik plani deb emas, balki odamning 
olis plani deb atash to‘g‘ri bo‘ladi. 
 
Kitobning  keyingi  qismlarida  biz  kino  va  televidenieda 
umum qabul qilingan atamalar va grafik tilga qat’iy rioya qilgan 
holda fikrlashda davom etamiz. 
Plan kattaligini belgilash chindan ham haqiqiy montajning 


40
 
 
o‘zginasidir, chunki bu ishda ham “taqqoslash” eng asosiy usul 
hisoblanadi.  Birinchi  galda  kadr  chegarasi  unda    aks 
ettirilayotgan  ob’ekt  bilan  taqqoslansa,  ikkinchidan  rejissyor 
yoki  operator  o‘z  tasavvurlaridagi  kadr  bilan  kinotasmaga 
muhrlanayotgan  haqiqiy  kadr  qanchalik  mos  kelayotganligi 
taqqoslab  ko‘radilar.  Agar  ular  o‘zlari  o‘ylab  qo‘ygan  kadrlari 
darajasidagi  kadrni  hosil  qilganlariga  ishonchlari  komil 
bo‘lsagina tasvirga olishni boshlaydir.    
Rejissyor va operatorlar, umuman ekran san’atiga daxldor 
bo‘lgan  barcha  insonlar  shuni  unutmasliklari  lozimki,  ob’ektni 

Download 2,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish