Kimyoviy tarkibi bo'yicha

8. PAYVAND VANNASINING KRISTALLLANISH XUSUSIYATLARI
Payvandlash issiqlik manbasining ta'siri natijasida metall eriydi va manba vannani hosil qiladi - izotermik sirt T = Tm bilan chegaralangan metall. Uning o'lchami va shakli payvandlash rejimi va turining parametrlariga bog'liq.
Payvandlash jarayonida yoy payvandlanayotgan qirralar bo'ylab harakatlanadi va harakatlanuvchi payvand chovgumini hosil qiladi , uning old qismida (abc) taglik va plomba metalli eriydi va quyruq qismida (dkn) metall kristallanadi. Hammomning o'rtacha harorati 1700 ... 1850S - ADS uchun va 1600...2000 °S - RDS uchun.

Yoyning oldinga siljishi bilan vannaning bosh qismidan erigan metall, yoy bosimi ta'sirida, vannaning quyruq qismiga tashlanadi, bu erda sovuq asosiy metallga issiqlik tushishi oqimdan ustun turadi. Ikkinchisi payvandlash havzasining qattiqlashishiga olib keladi, bunda termoyadroviy chegara bo'ylab umumiy kristallar hosil bo'ladi.

Payvand choki metallining kristallanishiga quyidagi omillar ta'sir qiladi:
1. Vannada eritilgan asosiy metallning donalaralari, karbidlar va metall bo'lmagan qo'shimchalar chegarasida kristallanish markazlarining mavjudligi.
2. Kristallanish bilan bir vaqtda, harakatlanuvchi issiqlik manbai tomonidan payvandlangan hovuzga issiqlikning kiritilishi, uning tezligi kristallanish jabhasining harakat tezligini belgilaydi.
3. Eritilgan payvandlash havzasining kichik hajmi va qisqa mavjudligi (1 ... 2 min), yuqori o'rtacha kristall o'sish sur'atlari.
4. Payvandlash havzasining markazida sezilarli harorat gradienti va metallning haddan tashqari qizishi.
5. Metallni intensiv aralashtirish.
6. Payvandlashning issiqlik deformatsiya siklining kristallanish metalliga ta'siri.
Payvandlangan metallning kristallanish jarayonida uning birlamchi tuzilishi shakllanadi, bu kristallitlarning shakli, o'lchami, o'zaro joylashishi, dendritik shakllanishlar va Fazali cho'kmalarning tabiati bilan belgilanadi.
Kristallanish natijasida ma'lum energiya ajralib chiqadi - kristallanish issiqligi, son jihatdan sintezning yashirin issiqligiga teng. Bu issiqlik qattiq va suyuq fazalar orasidagi cheka orqali sovuqroq tanaga chiqariladi, bu esa uzluksiz kristallanishni keltirib chiqaradi.