Kovalent bog'lanish. Kovalent bog'lanish, asosan, metalmas atomlari orasida vujudga keladi. Atomlarning o'zaro bir yoki bir necha elektron juftlik hosil qilishi natijasida vujudga keladigan bog'lanish kovalent bog'lanish deyiladi. Kovalent bog'lanish tabiatiga ko'ra 2 xil
bo'ladi:
1.Qutbsiz kovalent bog'lanish. Elektromanfiylik qiymati jihatidan o'zaro teng bo'lgan element atomlari o'rtasida vujudga kelgan bog'lanish qutbsiz kovalent bog'lanish deyiladi.
Bunda atomlar o'rtasida hosil bo'lgan umumlashgan elektron juftlik har ikkala atom yadrolaridan bir xil uzoqlikda joylashadi. Qutbsiz kovalent bog'lanishli moddalarga, ko'pincha, oddiy moddalar H2, O2, Cl2, N2 molekulalarini misol qilishi mumkin.
2.Qutbli kovalent bog'lanish. Elektromanfiylik qiymatlari jihatidan bir-biridan oz farq qiladigan element atomlari orasida vujudga kelgan bog'lanish qutbli kovalent bog'lanish deyiladi.
Bunda atomlar o'rtasida hosil bo'lgan umumlashgan elektron juftlik
elektromanfiyligi kuchliroq element atomi tomon siljigan bo'ladi, natijada molekulani bir tomonida musbat qutb, ikkinchi tomonida manfiy qutb (dipol) vujudga keladi. Molekula qutbli bo'ladi.
Elementlarning kovalent bog'lanish hosil qilish xususiyati, ularning kovalentligi (valentligi) deyiladi.
Lyuis nazariyasi LYUIS FORMULALARI
Fizik-kimyogar Gilbert Lyuis 1923 yilda, Bryonsted va Louri ushbu moddalar to'g'risida o'zlarining nazariyasini taklif qilgan yili kislotalar va asoslarning yangi ta'rifini o'rganishni boshladi.
1938 yilda nashr etilgan ushbu taklifning afzalligi shundaki, vodorod (yoki proton)
talabi ta'rifdan olib tashlandi.
Uning o'zi ham avvalgilarining nazariyasi bilan bog'liq holda "kislota ta'rifini vodorod o'z ichiga olgan moddalarga cheklash oksidlovchi moddalarni kislorod bilan cheklash kabi cheklangan" deb aytgan edi.
Keng ma'noda, ushbu nazariya asoslarni bir juft elektronni bera oladigan moddalar, kislotalarni esa bu juftlikni qabul qila oladigan moddalar deb belgilaydi.
Aniqroq aytganda, Lyuis bazasi - bu juft juft elektronga ega, uning yadrosi bilan bog'lanmagan va donorlik qilishi mumkin bo'lgan narsa, Lyuis kislotasi esa erkin elektron juftligini qabul qila oladigan narsa. Biroq, Lyuis kislotalarining ta'rifi bo'sh va boshqa xususiyatlarga bog'liq.
Masalan, trimetilboran (Me.) O'rtasidagi reaktsiya3B) - bu Lyuis kislota vazifasini
bajaradi, chunki u juftlik elektronlarini va ammiakni (NH) qabul qilish qobiliyatiga ega.3), u erkin elektron juftligini berishi mumkin.
Men3B +: NH3 → Men3B: NH3
Lyuis nazariyasining katta afzalligi uning oksidlanish-qaytarilish reaktsiyalari modelini to'ldirishidir: nazariya shuni ko'rsatadiki, kislotalar bazalar bilan reaksiyaga kirishib, elektron juftini bo'lishish uchun, ularning birortasining oksidlanish sonlarini o'zgartirmasdan atomlar
Ushbu nazariyaning yana bir afzalligi shundaki, u bizga bor triflorid (BF) kabi molekulalarning xatti-harakatlarini tushuntirishga imkon beradi.3) va kremniy tetraflorid (SiF)4), ular H ionlari mavjud emas+ na OH–, oldingi nazariyalar talab
qilganidek.
Lyuis formulalari ga etanol butanol izobutanol .... lar kiradi
ELEKTROMANFIYLIK
Do'stlaringiz bilan baham: |