«kimyo texnologiya» fakulteti oziq-ovqat texnologiyasi kafedrasi oziq-ovqat texnologiya asoslari fanidan

Oqlashdan oldin saralash jarayoni. Tozalangan donlarni yirikligi bo’yicha fraksiyalarga ajratishga mo’ljallangan bo’lib, oqlash uskunalaridan don qobiqlarini osonlik bilan echib olishga olib keladi. Donlar qanchalik aniqlik bilan saralangan bo’lsa, shunchalik oqlovchi uskunalarning samaradorligi yuqori bo’ladi, chunki donlarning yirikligiga qarab uskunaning ishchi oraliq masofasi tanlanadi.
Hozirgi vaqtda yorma ishlab chiqarish korxonalari donlarni fraksiyalarga ajratish uchun A1-BRU rassevlari qo’llanilmoqda. Rassev elaklari tebranma xarakat qilib, donlarni kerakli fraksiyalarga ajratib beradi va deformasiyasiga uchraydi. Donlarning tuzilishi, qobiq bilan mag’iz orasidagi bog’ning mustahkamligiga va ishlab chiqarilayotgan bog’ning yormaning assortimentiga (butun yorma, maydalangan yorma)ga qarab turli xil oqlash usullari qo’llaniladi.
Don qobiqlarini oqlashning uch xil usuli mavjud: Birinchi usulda donning ustki qobiqlari siqilish va surilish deformasiyasi natijasida ajratiladi. Bu usul qobiq bilan mag’iz tutash o’sib ketmagan sholi, tariq, suli va grechka donlari uchun qo’llaniladi. Bunda asosan oqlovchi postav, valsedekali dastgox va rezina valli A1-ZRD oqlovchi uskunalardan foydalaniladi.
Ikkinchi usulda donlar qattiq yuzaga bir marotaba va ko’p marotaba urilishlari natijasida qobiqlardan ajratiladi. Bunda suli doni uchun bir marotaba zarba beruvchi A1-DSHS oqlovchi uskunalar qo’llaniladi. Bug’doy, arpa, no’xat va makkajo’xori donlari uchun ko’p marotaba zarba beruvchi va bichevoy uskunalar ishlatiladi.
Uchinchi usulda oqlash jarayoni donlarni xarakatlantiruvchi g’adir-budir yuzaga ishqalash natijasida amalga oshiriladi. Bu usul qobiqlari mag’iz bilan zich tutashib o’sgan donlar arpa, bug’doy, jo’xori uchun qo’llaniladi. Bunda oqlovchi-sayqallovchi A1-ZSHI-3 uskunasidan foydalaniladi.
Takrorlash uchun savollar.
1 YOrmabop donlarning tavsifi
2 Donlarni tayyorlov bo’limidagi asosiy jarayonlar
3 YOrma maxsulotlari ishlab chiqarishdagi asosiy jarayonlar
4 Namlash-dimlash jarayoni
5 YOrma ishlab chiqarish korxonalarida donlarga gidrotermik
ishlov (GTI) berish
6 YOrma ishlab chiqarish korxonasining don tozalash bo’limida
7 Oqlashdan oldin saralash jarayoni.