«kimyo texnologiya» fakulteti oziq-ovqat texnologiyasi kafedrasi oziq-ovqat texnologiya asoslari fanidan

Un ishlab chiqarish korxonalarining don tozalash va tortishga tayyorlash bo’limida quyidagi texnologik jarayonlar olib boriladi:
1.Don massasidan aralashmalarni ajratish.
Tayyoplov bo’limlarining acociy vazifaci kopxonaga keltirilgan donlapni chiqindilapdan tozalashdip. By japayonni ceparator yckynaci bajaradi. Don massasini aralashmalardan samarali tozalash uchun quyidagi separasiyalash usullari qo’llaniladi:
13 – jadval
Separasiyalash usullari qo’llaniladi

Aralashmalar	Ajratish usullari
Yirik va mayda (eni na qalinligi bo’yicha)	Elakli separasiyalash
Engil	Aerodinamik ta’sir etish
Kalta va uzun	Uyachali separasiyalash
Qiyin ajraluvchan	Frakchiyali separasiyalash
Metallomagnit	Magnitli separasiyalash

2.Don ustki qismiga “quruq” va “ho’l”usul bilan ishlov berish.
3.Donga gidrotermik ishlov berish.
4.Turli sifatli don partiyalarini aralashtirtish («pomol» partiyasini tuzish).
5. don aralashmasini iflos aralashmalardan yakuniy tozalash.
Bundan tashqari donni mayda fraksiyalarini ajratish va kattaligi bo’yicha fraksiyalash ishlari qo’shilishi mumkin.
Texnologik jarayonni yuqori samarali olib borish uchun ana shu xom ashyoni optimal xususiyatlari uzoq vaqt davomida (dekada, oy) o’zgarmas bo’lishi shart.Bu xolda texnologik jixozlarni qayta ta’mirlash (qayta jixozlash) ishlari talab etilmaydi, ishning muvaffaqiyati texnologik sistemalarga berilgan optimal darajadagi rejimlarni bir xilda ushlab turishga bog’liq bo’ladi.Tayyorlangan, optimal kondisiyalarga etiltirilgan xom ashyo, qayta ishlashga yuboriladi.Un ishlab chiqarish korxonalarning don tozalash bo’limida bo’lib o’tadigan texnologik jarayonlarni operasiyalari va ularni ketma-ketligi. Don tozalash bo’limiga kelib tushayotgan donning sifat ko’rsatkichlari quyidagicha bo’lsa: namligi 12,5-13,5%; iflos aralashmalar 2,0% (ko’p emas), shu jumladan zararli aralashmalar 0,2% gacha; donli aralashmalar 5%dan ko’p emas, shu jumladan ungan donlar 3%gacha yo’l qo’yiladi. jadval 14