Glossary Asosiy jarayonlar

Glossary

1. 
   Asosiy jarayonlar — ishlab chiqarishda mehnat predmetlarini sifatiy o‘zgarishlariga olib keladigan jarayonlar (sifatiy o‘zgarishlar mehnat predmetlarining ichki xususiyatlari, tashqi ko‘rinishi, shakli, hajmi va boshqalar).
   
2. 
   Differensiyalanmagan marketing — korxona yoki firma barcha iste’molchilarga, bozorga bir xil tovar bilan murojaat qiladi.
   
3. 
   Differensiyalangan marketing — aniq segment asosida aniq tovar ishlab chiqarish;
   
4. 
   Innovatsiya diffuziyasi — o‘zlashtirilgan innovatsiyani tarqatish va yangi sharoitlarda qo‘llash.
   
5. 
   Ishlab chiqarish davri — xomashyoning ishlab chiqarishga uzatilishi va tayyor mahsulot ishlab chiqarishning kalendar vaqtida ifodalangan jarayonlar to‘plami.
   
6. 
   Ishlab chiqarish jarayoni — xomashyoning tayyor mahsulotga aylanguncha bo‘lgan barcha jarayonlar.
   
7. 
   Ishlab chiqarishni texnologik tayyorlash — bu o‘rnatilgan davlat standartlari (andozalari) va sifatning texnik sharoitlari asosida mahsulot ishlab chiqarishni korxonada ta’minlovchi o‘zaro bog‘langan ilmiy texnik jarayonlar majmuyi.
   
8. 
   Konyunktura — bu talab va taklif orasidagi munosabatlar, tovar zaxiralari, baholar harakati va boshqa iqtisodiy ko‘rsatkichlarni o‘z ichiga oluvchi iqtisodiy holat.
   
9. 
   Korxona ishlab chiqarish (tuzilmasi) strukturasi — sistema «kirishi»ni, biznes-rejada bajarilishi kerak bo‘lgan tayyor mahsulot parametrlarini, ya’ni «chiqishi»ni qayta ishlashini ta’minlaydigan asosiy yordamchi va xizmat ko‘rsatuvchi bo‘linmalar yig‘indisi.
   
10. 
    Raqobatbardoshlik — bu ma’lum bir bozorda o‘xshash obyekt bilan taqqoslanganda unga nisbatan ma’lum bir iste’molni qoniqish darajasini xarakterlovchi obyektiv xossadir. Foydali samara — bu aniq iste’molchi bilan yoki aniq ishni bajarish uchun foydalaniladigan obyekt majmuasi, sifat esa — bu bir necha iste’molchilar guruhi uchun potensial foydali samara.
    
11. 
    Sotishning intensiv strategiyasi — maksimal sonli omborlardan va savdo shoxobchalardan foydalanish. Bu strategiya har kuni talab tovarlari va kam mehnat sig‘imli xizmatlar uchun to‘g‘ri keladi. Xususiyatlari: bozorlar bo‘yicha tovarlar rentabelligi har xilligi, tovar markasi imidjini qo‘llab-quvvatlash qiyin.
    
12. 
    Franshiza — iste’molga loyiq tovarlar va xizmatlarni sotuvchi vertikal shartnomali marketing sistemasi.
    
13. 
    Ishlab chiqarish bosqichi — mehnat predmetining bir sifatiy holatdan ikkinchi sifatiy holatga o‘tishida qatnashadigan bir yoki bir nechta operatsiyalarning birlashmasi.
    
14. 
    Ish davri — asosiy texnologik operatsiyalar tabiiy jarayonlar ko‘chuvchi, xizmat ko‘rsatuvchi va nazorat operatsiyalari davomiyligi.
    
15. 
    Ishlab chiqarish turlari — doimiy nomenklatura asosida mahsulot ishlab chiqarish, ishlab chiqarishni tashkil qilish elementlari va omillari birligining xususiyatlari va tashkiliy-texnik, iqtisodiy tavsiflarining yig‘indisi.
    
16. 
    Resurslar majmuasi — barcha resurslar yig‘indisining puldagi ifodasi.
    
17. 
    Ulgurji savdogarlar — boshqa sotuvchilarga, ya’ni chakana savdogarlarga yoki mijozlarga — tashkilotlarga tovarni sotadigan vositachilar, bular tovarni oxirgi iste’molga sotmaydilar.
    
18. 
    Chakana savdogarlar — oxirgi iste’molchining ehtiyojini qondirish uchun ularga tovarni sotadigan savdogarlar.
    
19. 
    Ekskluziv sotish sistemasi — tayyorlovchining faqat bir savdogarlar orqali bozorni egallash usuli, bitta savdogar aniq territoriyada aniq mahsulotni sotish huquqini oladi.
    
20. 
    Remont davri — ikki kapital remonti orasidagi remont turlari va remont xizmatlarining ketma-ketligi, mashinaning ikki kapital remonti oralig‘idagi ish vaqti davriga yoki mashinani ekspluatatsiyaga kiritish va birinchi kapital remontigacha davri.