Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

69)Elektrokimyoviy moyillik haqidagi ishlarni tushuntirib bering
1806-07 yil Devi “Kimyoviy moyillikning elektrokimyoviy nazariyasini yaratdi”, 1811 yilda Berselius elektrokimyoviy nazariyani yaratdi, hamda kimyoviy belgilarni taklif qilib, uning asosida elementning nomi va atom massasi yotganligini aniqladi. Kimyoning fan sifatida vujudga kelishi va rivojlanishida Gibss energiyasi (elektronga bo’lgan moyillik energiyasi, termodinamika oldindan aytish metodi sifatida), massa va energiyaning saqlanishning fundamental qonuni, A.Eynshteynning massalar ta’siri qonuni, ya’ni Ye=m.s² massaning va energiya bog’liqligi, har qanday kimyoviy jarayon massa o’zgarishisiz yuzaga kelmasligi (s-2,9979210⁵ m/sm² yorug’lik tezligi) kabi talimotlar juda katta rol o’ynadi.
70)Kimyoning fan sifatida vujudga kelishidagi fundamental qonunlarni tushuntirib bering.
Kimyoning fan sifatida vujudga kelishi va rivojlanishida Gibss energiyasi (elektronga bo’lgan moyillik energiyasi, termodinamika oldindan aytish metodi sifatida), massa va energiyaning saqlanishning fundamental qonuni, A.Eynshteynning massalar ta’siri qonuni, ya’ni Ye=m.s² massaning va energiya bog’liqligi, har qanday kimyoviy jarayon massa o’zgarishisiz yuzaga kelmasligi (s-2,9979210⁵ m/sm² yorug’lik tezligi) kabi talimotlar juda katta rol o’ynadi.
71)Kimyoviy metrologiyani tushuntiring.
Kimyo fanida miqdoriy usullarning keng tadqiqot qilinishi kimyoviy metrologiyani yaratishni talab qildi. Atom molekulyar ta’limot nazariyasi asosida kimyodagi asosiy o’lchov birliklari:
Mol - Moddaning asosiy o’lchov birligi qilib qabul qilingan.
1871 yilda Parijda o’tkazilgan bosh Assambleya anjumanida SI (xalqaro o’lchov birliklari sistemasida) mol - modda miqdori etib qabul qilingan.
Mol - bu moddaning 0,012 kg uglerod izotopi ¹²C da nechta atom bo’lsa, tarkibida shuncha strukturaviy birliklar ( molekula, atom, ion, elektron va boshqalar ) bo’ladigan miqdoridir. Bitta uglerod atomining massasini ( 1,99310^-26 kg) bilgan holda 0,012 kg ugleroddagi atomlar soni N_A ni hisoblab topish mumkin:
0,012 kg/mol
N_A = ----------------- = 6,02*10²³ 1 mol kelib chiqadi.
1,993*10^-26
Bunga Avogadro soni deyiladi va istalgan moddaning bir molidagi struktura birliklari sonini ko’rsatadi.