Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

65)Alximiyaning tugallanishi va birlashish davrining boshlanishi
Alkimyoning alohida yoʻnalishi (tibbiyot kimyosi), 16—18-asrlar tibbiyotida paydo boʻldi. Ya.ning asoschisi nemis shifokori va tabiatshunosi T.Paratsels. Ya. namoyandalari organizmda sodir boʻladigan jarayonlar kimyoviy hodisalardan iborat, kasallik esa kimyoviy muvozanatning buzilishidan kelib chiqadi, deb tushuntirganlar va bemorlarni davolashda kimyoviy moddalarni ishlatishni buyurganlar.
66)Tarkibning doimiylik qonunini tushuntirib bering
A.Lavuazye 1781 yilda karbonat angidrid gazini 10 xil usul bilan hosil qildi va gaz tarkibidagi uglerod bilan kislorod massalari orasidagi nisbat 3:8 ekanligini aniqladi.
Shundan keyin: har qanday kimyoviy toza birikmani tashkil etuvchi elementlarning massalari o’zgarmas nisbatda bo’ladi, degan xulosa chiqarildi.
tarkibning doimiylik qonunini quyidagicha ta’riflaydi: har qanday quyi molekulyar birikma, o’zining olinish usuli va sharoitidan qat’iy nazar o’zgarmas tarkib bilan ifodalana oladi.
67)Karrali nisbatlar qonunini tug’risida ma’lumot bering.
Ingliz olimi J.Dalton 1804 yilda moddaning tuzilishi haqidagi atom-molekulyar tasavvurlarga asoslanib, Karrali nisbatlar qonunini ta’rifladi: Agar ikki element bir-biri bilan bir qancha molekulyar birikma hosil qilsa, ular bir-biri bilan kichik butun sonlar kabi nisbatda birikadi Karrali nisbatlar qonuni juda ko’p misollar bilan isbotlandi, masalan, suv tarkibida bir massa qism vodorodga 8 massa qism kislorod to’g’ri kelsa, vodorod peroksid tarkibida 1 massa qism vodorodga 16 massa qism kislorod to’g’ri keladi. Karrali nisbatlar qonunining mavjudligi atomistik nazariya asosida quyidagicha izohlanadi: bir elementning bir atomi ikkinchi elementning bitta, ikkita, uchta va hokazo sondagi atomlari bilan birika oladi va aksincha.,birinchi elementning ikkita atomi ikkinchi elementning bitta, ikkita va hokazo sondagi atomlari bilan birikishi mumkin.
68)Italiya olimi A.Avogadroning - gazlar hajmlari haqidagi qonunni tushuntirib bering.
Italiya olimi A.Avogadro - 1811 yil gazlar hajmlarini tekshirib quyidagi gipotezani yaratdi:
1. Hamma oddiy va murakkab moddalar molekulalardan tashkil topadi.
2. Ikkita har xil gazning molekulalari soni bir xil t va P da, bir xil hajmda bir – biriga teng bo’ladi.
U Dalton taklif qilgan SO va SO₂ o’rniga SO₂, SO₃, CO va S₂O o’rniga SO₂ va SO bo’lishini ko’rsatdi. Avogadro atom va molekulyar og’irlikni zichlik orqali topish mumkinligini aytdi. Bular asosida 1860 yilda Karlsruedagi kimyogarlarning 1 syezdida “atom”, “molekula” tushunchalari qabul qilindi.