Kimyo fakulteti

ASOSIY QISM

II.1.1. Vitasteroid haqida dastlabki tushunchalar, tuzilishi,sinflari, manbalari

Vitasteroidlar-tabiiy ham modifikatsiyalanga steroidlar bo’lib ergaston skletiga asoslangan (C-28) moddalar bo’lib C-20 holatga olti azoli lakton halqasi birikkan.unda C-26 va C-22 yoki C-26 va C-23, oksidlanib, δ- yoki γ-lakton hosil qiladi.^[1-2]

Vitasteroidlar strukturasi

Vitasteroidlar-nomini birinchi marta Hindistonda o’sadigan Withania somniferadan ajratib olingan va shu nomni olgan^[1]

Vitasteroidlarning dastlabgi vakili Vitaferin A Hindistonda o’sadigan Solanaceae oilasi vakili Withania somniferadan ajratib olingan va birinchi Vitasteroid edi^[1-2]

1965- yilda Lavye tomonidan Vitaferin A ajratib olingan.Bu birikmalar juda yuqori biologik faollikga ega.Vitasteroidlar yuqori oksidlangan birikmalar bo’lib bunga sabab o’simlik tarkibida steroid malekulasidagi barcha uglerod atomlarini oksidlashga qodir ferment tizimi mavjud.Barcha uglerod atomlari C-10dan tashqari oksidlangan holida bo’lishi mumkin.^{[ ]}

Yuqori oksidlanish qobilyati karbosiklik qisimlarning turli hil modifikatsiyasiga olib keladi.C-20 tarkibidagi lakton halqasi oltiazoli yoki besh azoli iborat bo’lishi mumkin.Shuningdek uglerod-uglerod bog’ yoki kislorod ko’priq orqali malekulani karbosiklik qismiga qo’shilishi mumkin.^{[ ]}