Kimyo (5110500-Geografiya o’qitish metodikasi ta’lim yо‘nalishi talabalari uchun о‘quv qо‘llanma)

Tayanch tushunchalar:
metallmaslar, metalmaslar oilalari, galogenlar, 
xalqogenlar, inert gazlar. 

---

Metalmaslarning bir nechtasini ko’rib chiqamiz: Masalan kremniy va uning 
birikmalarining rangi turli xil bo’ladi. 

---

4-MAVZU: Suvning qattiqligi va uni yumshatish usullari 
5- MAVZU: Cho’yan va po’lat ishlab chiqarish 

---

Natriy sulfat eritmasi elektroliz qilinganda, katodda qanday mahsulot olinadi? 
1.kislorod; 2.vodorod; 3.natriy; 4.natriy ishqori; 
A) 2 va 4 B) 1 C) 3 D) 2 E) 2 va 3 
2. Mis sulьfat eritmasi inert elektrodlar ishtirokida elektroliz qilinganda, katod va 
anodda quyidagilardan qaysilari ajralib chiqadi? 
A) Cu, H
2
B) Cu, O
2
C) Cu, SO
2 
D) H
2
, O
2
E) H
2
, SO
2
3. Zn(NO
3
)
2
, Cu(NO
3
)
2
, AgNO
3
, Fe(NO
3
)
2
larning 0,1 M li suvli eritmalari inert 
elektrod yordamida elektroliz qilinganda, birinchi bo’lib katodda qaysi metall 
ajralib chiqadi?
A) to’rtala metallning hammasi bir paytda ajralib chiqadi 
B) Zn C) Cu D) Fe E) Ag 
4. Mis(II)nitrat eritmasi inert elektrodlar ishtirokida to’la elektroliz qilindi. Elektr 
toki o’chirilgandan keyin elektrodlar qisqa vaqt davomida elektrolizyorda qolib 
ketsa, eritmada qanday mahsulot bo’lishi mumkin?
A) HNO
3
B) Cu(NO
3
)
2 
C) HNO
2
D) HNO
3
+Cu(NO
3
)
2
E) CuNO
3
+HNO
3
5. Natriy tuzlari: sulьfati, nitrati, karbonati va fosfati aralashmasi eritmasini 
elektroliz qilinganda qaysi zarracha oksidlanadi? 
A) 

2
4
SO
B) 

3
NO
C) 

2
3
CO
D) 

3
4
PO
E) 
O
H
2
6. Mis sulьfat va mis nitrat eritmasi orqali doimiy tok o’tkazilganda qaysi zarracha 
oksidlanadi? A) 

2
4
SO
B) 

OH
C) 

3
NO
D) 

H
E) 

)
(
OH
Cu
7. Qaysi qatordagi uchta metallni ular tuzlarining suvli eritmalarini elektroliz qilib 
olish mumkin? 
A) Fe, Li, Ni B) Co, Ba, Cr C) Cu, Na, Rb D) Au, Fe, Cu E) Fe, Ca, Cr 

---

8. Kaliy sulьfid tuzining suvli eritmasi grafitli elektrod yordamida elektroliz 
qilinganda katodda qaysi modda ajralib chiqadi va uning atrofida eritmaning 
muhiti qanday bo’ladi? 
A) kaliy, ishqoriy B) oltingugurt, ishqoriy C) vodorod, kislotali 
D) kislorod, neytral E) vodorod, ishqoriy 
9. Temir(II)sulьfatning suvdagi eritmasi elektroliz qilinganda elektrodlarda qanday 
moddalar ajralib chiqadi? 
A) Fe, S, O
2
B) H
2
, O
2
C) Fe, H
2
, O
2
D) H
2
, S E) Fe, O
2
10. CuSO
4
eritmasi elektroliz qilinganda katodda qanday mahsulot hosil bo’ladi?
A) Cu B) H
2
C) Cu, H
2
D) O
2
, SO
2
E) C(OH)
2
11. Rux sulьfat tuzining suvli eritmasi grafitli elektrodlar yordamida elektroliz 
qilinganda katod va anodda qanday moddalar ajralib chiqadi? 
A) vodorod va kislorod B) rux va vodorod C) rux va oltingugurt 
D) vodorod va oltingugurt E) rux, kislorod va vodorod 
12. Na
2
SO
4
eritmasi elektroliz qilinganda elektrodlarda qanday moddalar ajralib 
chiqadi? 
A) natriy va oltingugurt(VI)oksid B) vodorod va oltingugurt(VI)oksid 
C) natriy va kislorod D) vodorod va kislorod E) vodorod va sulьfat angadrid 
13. Qaysi metall faqat elektroliz usuli bilan olinadi?
A) mis B) temir C) alyuminiy D) xrom E) volfram 
14. Natriy gidroksid suyuqlanmasi elektroliz qilinganda, katodda va anodda 
qanday moddalar hosil bo’ladi? 
A) vodorod va kislorod B) natriy va vodorod C) natriy va suv
D) natriy va kislorod E) suv va kislorod 
15. Osh tuzi eritmasi elektroliz qilinganda, katod va anodda qanday moddalar 
ajralib chiqadi? 
A) natriy va xlor B) natriy va kislorod C) natriy va vodorod
D) vodorod va xlor E) kislorod va xlor 
16. Osh tuzi eritmasidan qanday qilib natriy metalini olish mumkin? 
A) kaliy metali bilan reaktsiyaga kirishtirib B) qizdirib
C) eritmani elektroliz qilib E) olib bo’lmaydi 
D) eritmani bug’latib, so’ngra suyuqlanmani elektroliz qilib
17. Kaliy sulьfat eritmasi elektroliz qilinganda, katod va anodda qanday moddalar 
ajralib chiqadi? 
A) kaliy va oltingugurt(IV)oksid B) kaliy va kislorod C) vodorod va kislorod 
D) vodorod va oltingugurt(IV)oksid E) kislorod va oltingugurt(IV)oksid 
18. Mis(II)nitratning suvdagi eritmasi mis elektrodlarga ega bo’lgan sharoitda 
elektroliz qilinganda, qanday jarayonlar sodir bo’ladi? 
A) katodda mis(II) ionlari qaytariladi, anodda gidroksid ionlari oksidlanadi 
B) katodda mis(II) kationi qaytariladi, anodda anod metali oksidlanadi 
C) katodda vodorod kationi qaytariladi, anodda gidroksid ioni oksidlanadi 
D) katodda vodorod kationi qaytariladi, anodda nitrat ioni oksidlanadi
E) katodda mis ajraladi, anodda kislorod 

---

19. Mis(II)nitrat eritmasi inert elektrodlar ishtirokida elektroliz qilinganda, qanday 
moddalar hosil bo’ladi? 
A) mis, kislorod B) vodorod, kislorod C) mis, azot oksidi
D) vodorod, azot oksidi E) mis, suv 
20. Kaliy, rux, mis, temir va oltin xloridlarining suvli aralashmasi elektroliz 
qilinganda katodda qaysi metall birinchi qaytariladi? 
A) kaliy B) rux C) mis D) temir E) oltin 
21. Kumush nitratning suvli eritmasi elektroliz qilingandan keyin eritmaga 
tushirilgan lakmus qog’ozi qanday rangga bo’yaladi? 
A) qizil B) ko’k C) rangsiz D) binafsha E) o’zgarmaydi 
22. Kaliy xlorid eritmasi elektroliz qilinganda, katodda qaysi modda ajralib 
chiqadi? 
A) kaliy B) vodorod C) kislorod D) suv E) xlor 
23. Elektrokimyoviy ekvivalent deb nimaga aytiladi? 
1. elektrolit eritmasidan 1 A

s elektr toki o’tkazilganda, elektrodlarda ajralib 
chiqadigan modda miqdori uning ekvivalent massasiga teng; 
2. elektrolit eritmasidan 1 F elektr toki o’tganda, elektrodda ajralib chiqadigan 
modda miqdori uning ekvivalent massasiga teng; 
3. elektrolit eritmasidan 96500 Kl elektr toki o’tganda, elektrodda ajralib 
chiqadigan modda miqdori uning ekvivalent massasiga teng; 
4. elektrolit eritmasidan 26,8 A

s elektr toki o’tganda, elektrodda ajralib 
chiqadigan modda miqdori uning ekvivalent massasiga teng; 
A) 1,3,4 B) 1,2,3 C) 2,3,4 D) 4 E) 3,4 
24. CuSO
4
eritmasi misdan yasalgan anod ishtirokida elektroliz qilinganda, anodda 
qanday jarayon ro’y beradi? 
A) anod eriydi B) O
2
ajralib chiqadi C) N
2
ajralib chiqadi
D) Cu metali ajralib chiqadi E) anodda hech qanday o’zgarish bo’lmaydi 
25. Amalda bajarib bo’lmaydigan jarayonlarni ko’rsating. 
1.temir(III)sulьfat eritmasining elektrolizi; 2.magniy xlorid suyuqlanmasining 
elektrolizi; 3.magniy karbonat suyuqlanmasining elektrolizi; 4.saxarozaning 
elektrolizi; 5.simob(II)nitrat suyuqlanmasining eletrolizi; 
A) 1,2,3 B) 1,4,5 C) 3,4,5 D) 1,2,5 E) 1,3,5 
26. Elektroliz jarayonida bir xil o’zgarishlarda qatnashadigan moddalar qatorini 
ko’rsating. 1.xrom(III)nitrat; 2.kaliy gidroksid; 3.natriy bromid; 4.kaliy nitrat; 
5.nitrat kislota; 6.xlorid kislota; 
A) 1,2,3 B) 1,3,4 C) 2,3,6 D) 2,4,5 E) 1,5,6 
27. Bariy nitrat eritmasi elektroliz qilinganda, qaysi jarayonlar yuz beradi? 1.bariy 
nitrat kontsentratsiyasi ortadi; 2. bariy nitrat kontsentratsiyasi kamayadi; 3. bariy 
nitrat kontsentratsiyasi o’zgarmaydi; 4. bariy nitrat miqdori ortadi; 5. bariy nitrat 
miqdori kamayadi; 6. bariy nitrat miqdori o’zgarmaydi; 
A) 2,5 B) 1,4 C) 2 D) 5 E) 1,6 
28. Qaysi moddalarning suvli eritmalari inert elektrodlar bilan elektroliz 
qilinganda, bir xil moddalar hosil bo’ladi? 1.natriy gidroksid; 2.kaliy xlorid; 
3.xlorid kislota; 4.sulьfat kislota; 5.natriy nitrat; 
A) 1,2,3 B) 2,3,5 C) 1,5 D) 1,4,5 E) 3,4 

---

29. Qaysi moddalarning suvli eritmasi elektroliz qilinishi natijasida eritma 
kontsentratsiyasi o’zgaradi? 1)NaOH; 2)Cr
2
(SO
4
)
3
; 3)KCl; 4)H
2
SO
4
; 5)NaNO
3
; 
6)HBr; 
A) 1.2.4.6 B) 1.4.5 C) 1.2.4 D) 2.4.6 E) 3.4.6 
30. Ammoniy gidroksid, bromid kislota va kaliy gidroksidlarning ekvimolekulyar 
miqdordagi 
aralashmasi 
qizdirildi 
va 
elektrolitik 
jarayon 
oxirigacha 
yetkazilmasdan to’xtatildi. Elektrodlarda hosil bo’lgan moddalarni va qolgan 
moddalardan tayyorlangan eritma tarkibiga kiruvchi ionlarni ko’rsating.
1.vodorod; 2.kislorod; 3.brom; 4.kaliy ioni; 5.brom ioni; 6.gidroksid ioni; 
A) 1,2,3,4,5,6 B) 1,3,4,5 C) 2,3,4,5 D) 1,2,4,5,6 E) 1,3,4,5,6 
31. Elektron zaryadining kulonlardagi ifodasini ko’rsating. 
A) 1 B) 1,6

10
-19
C) 1,3

10
-13
D) 1,1

10
-20
E) 2,1

10
-20
32. Kalsiy kationi zaryadining kulonlardagi ifodasini ko’rsating. 
A) 2 B) 2,6

10
-13
C) 3,2

10
-19
D) 2,2

10
-20
E) 4,2

10
-20
33. Alyuminiy kationi zaryadining kulonlardagi ifodasini ko’rsating. 
A) 3 B) 3,9

10
-13
C) 4,8

10
-19
D) 3,3

10
-20
E) 6,3

10
-20
34. Qaysi moddalarning suvli eritmalari elektroliz qilinganda, katodda faqat 
vodorod qaytariladi? 1)ZnCl
2
; 2)KBr; 3)Ca(NO
3
)
2
; 4)NaCl; 5)H
2
SO
4
; 6)KOH; 
A) 1,3,5 B) 2,4,5 C) 1,2,3,4,5 D) 2,3,4,5,6 E) 1,2,3,4,5,6 
35. Elektroliz natijalari qanday omillarga bog’liq? 
1.temperaturaga; 2.elektrolit kontsentratsiyasiga; 3.elektrod moddasi tabiatiga;
4.elektroliz vaqtiga; 
A) 2,4 B) 3,4 C) 1,3,4 D) 2,3,4 E) 1,2,3,4 
36. Qaysi moddalarning suvli eritmalari elektroliz qilinganda, anodda gidroksid 
ionlari oksidlanadi? 1.kaliy xlorid; 2.kaliy sulьfid; 3.kaliy bromid; 4.kaliy ftorid; 
5.natriy nitrat; 6.mis(II)sulьfat; 
A) 1,2,3 B) 4,5,6 C) 5,6 D) 1,3,4 E) 6 
37. Suvli eritmada ekvimolyar kontsentratsiyasida olingan quyidagi ionlar 
aralashmasiga ega bo’lgan eritma elektroliz qilinganda, ularning qaytarilish 
tartibini ko’rsating. 1) Fe
2+
; 2) Al
3+
; 3) Cu
2+
; 4) Zn
2+
; 5) Pb
2+
; 
A) 3.5.4.1.2 B) 2.4.1.5.3 C) 5.4.3.2.1 D) 3.5.1.4.2 E) 3.4.5.2.1 
38. Nikelь(II)xloridning suvli eritmasi nikelli anod bilan elektroliz qilinganda, 
qanday moddalar hosil bo’ladi?
1.vodorod; 2.kislorod; 3.nikelь; 4.xlor; 
A) 1,2 B) 2,3 C) 3,4 D) 1,4 E) faqat 3 
39. Kaliy ftoridning suvli eritmasini elektroliz qilib, qanday moddalar olish 
mumkin? 1.vodorod; 2.kislorod; 3.kaliy; 4.ftor; 5.kaliy gidroksid; 
A) 1,2 B) 3,4 C) 3,4,5 D) 1,4,5 E) 1,4 
40. NaF va KCl suyuqlanmalari aralashmasi elektroliz qilinganda, mahsulotlar 
qaysi ketma – ketlikda hosil bo’ladi?
1) K, F
2
2) K, Cl
2
3) Na, F
2
4) Na, Cl
2
A) 1.4 B) 2.3 C) 3.2 D) 4.2 E) 3.1 

---

6- MAVZU: Mineral ma’danlarning tuzilishi va tarkibi 
7- MAVZU: Neft va uning tarkibini o’rganish 

---

---

8-MAVZU: 
Miqdoriy 
analizning 
perganometriya, 
yodometriya, 
kompleksometriya metodlari 

---

---

9-MAVZU: O’zbekistondagi tabiiy qazilma boyliklari. Konlar. Ishlab 
chiqarish korxonalari. Ularning xaritadagi o’rnini aniqlash.