Кичик бизнес ва тадбиркорлик фаолиятида маркетинг ва товарларни сотиш

Эркин бозор учун фаолият кўрсатувчи товар ишлаб чиқарувчилар ўзлари ишлаб чиқарган товарларни ўзлари сотишни ташкил қилиши мумкин. Бунинг учун улар ўзларининг буюртмалари, филиал ёки бўлимларини ташкил қиладилар. Савдо корхоналарини янгитдан тузиш ёки мустақил савдо фирмаларини сотиб олиш ёки улар устидан назорат қилиш хуқуқини берувчи акцияларни сотиб олиш орқали молиявий назоратни ўрнатиш мумкин.
Товар ишлаб чиқарувчилар ва савдогарларни танлаш ва бир жойда учраштиришда ўртачи-воситачи муҳим ўрин тутади.
Сотувчи ва истеъмолчини бир жойда учрашгиришдан ташқари уларнинг бири номидан ёки топшириьи асосида шартнома тузувчини агент деб юритилади. Брокер ва агентга ўзлари бажарган ишлари юзасидан хақ тўланади.
Брокер ва агентлар оддий воситачилар бўлса, товар ишлаб чиқарувчилар топшириғига мувофиқ махсулотларни реализация қилувчи ва муомалаларни бажарувчи воситачи-савдогарлар анча мураккаб операцияларни бажарадилар. Одатда, воситачи-савдогарларни топшириқлар ҳарактери ва товарларни сотиш шартлари бўйича бир нечта типларга: комиссионер, консигнатор, шартнома асосида ишловчи савдогарларга ажратилади.
Комиссионер — бу товар ишлаб чиқарувчи ҳисобидан, унинг топшириьи ва номидан товарларни сотади. У сотилаётган товарнинг эгаси эмас. Товар ишлаб чиқарувчи билан келишилган нарх ва худудда сотилади. Комиссион муомалаларнинг хилма-хил кўринишларидан бири консигнациядир.
Консигнатор товарларни махсус омбордан ўз номига, аммо товар ишлаб чиқарувчи ҳисобидан ва унинг топшириғи асосида олади. Шартнома бўйича фаолият юритувчи савдогар комиссионер ва дистрибютордан фарқли равишда ўз номи ва ҳисобидан иш кўради. Аммо уларни ишлаб чиқарувчи белгилаган нархлардан юқори сота олмайди. Меъёр бўйича савдогар кўпинча дистрибютор (инглизча Distribution, етказиб бериш,ёпиш) деб юритилади.
Ишлаб чиқарилган махсулотларни сотишда улгуржи савдо муҳим ўрин тутади. Улгуржи савдода товарлар йирик партияларда сотилади. Улгуржи савдо билан барча таъминловчи, олди-сотди билан шуғулланувчи воситачилар чакана савдо ёки бошқа улгуржи савдо корхоналарига қайта сотиш мақсадида шуғулланадилар. Улгуржи савдода товарлар икки ва ундан ортиқ сотилса, чакана савдода бир марта (тўғридан-тўғри истеъмолчиларга)сотилади.